انسان‌ها ذاتاً دوست دارند پای حرف چه کسانی بنشینند؟ چه کسانی را بیشتر ببینند؟ آثار چه کسانی را بیشتر مطالعه کنند؟ اگر شما هم مثل سایر همنوعان خود باشید، به شکلی ناخودآگاه دوست دارید پای حرف کسانی بنشینید، آثار کسانی را مطالعه کنید، کسانی را بیشتر از همه ببینید که نظرات و دیدگاه‌هایشان همسو و موافق با نظرات و دیدگاه‌های شما باشند. این نظرات و دیدگاه‌ها می‌توانند از نوع مذهبی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و اخلاقی باشند. اما این جستجو برای تایید به جای عدم تایید، نوعی نقص رفتاری در انسان محسوب می‌شود.
کارل پوپر یکی از فلاسفه سرشناس در زمینه علم معتقد بود، تنها راه آزمایش کردن یک فرضیه جستجو به دنبال اطلاعات مخالف با آن است که نام این فرایند، فرایند ابطال نام دارد. یعنی دقیقاً رفتاری در جهت خلاف با رفتاری که ما انسان‌ها به شکلی پیش‌فرض انجام می‌دهیم.
البته این رویکرد باعث می‌شود بعد از هر دورهمی یا جلسه یا ملاقات با یک دوست، احساس سرخوشی و رضایت بالایی بهمان دست بدهد و حسابی از اینکه بهترین و درست‌ترین دیدگاه را داریم، سرمست باشیم. این روند به مرور موجب تثبیت باورها و عقاید شاید نادرست ما شود و اطمینان ما به آنها را بیش از حد استحکام خواهد بخشد.
در چنین شرایطی بهترین اقدام این است که همواره بخشی از ارتباطات خودمان را به افرادی اختصاص دهیم که بیشترین اختلاف نظر را با ما دارند و شنونده دیدگاه‌ها، نظرات و استدلال‌های آنان هم باشیم. هر چند قرار نیست با چند گفتگو و مصاحبت با افرادی با دیدگاه‌های متفاوت، نظرات و دیدگاه‌های شخصی ما تغییر کنند، اما این کار به مرور باعث خواهد شد که استدلال‌های مخالفان خودمان را هم بشنویم و بشناسیم، ضعف دیدگاه‌ها و عقاید خودمان را شناسایی کنیم و مهمتر از همه اینکه بیش از حد غرق در اطمینان افراطی نسبت به نوع نگاه خاص خودمان به موضوعات مختلف نشویم.
جامع‌ترین و کامل‌ترین دیدگاه‌ها و نظرات را کسانی خواهند داشت که به بهترین شکل ممکن یاد بگیرند، به دنبال اطلاعاتی در جهت تایید عدم درستی نظرات، دیدگاه‌ها و تحلیل‌های شخصی خودشان باشند و به مرور در جهت تعدیل اطمینان و یا اصلاح نوع نگاه خودشان به موضوعات مختلف گام بردارند.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
الگویابی ذهنی | نقطه ضعف یا نقطه قوت مغز انسان؟
فراموشی منبع و چگونگی مواجهه درست با آن
جانشین کردن پرسش ها، مکانیزم مغز انسان برای پاسخ به سؤالات دشوار
