تاثیر علم در اندیشه کتابی است بر اساس سخنرانی‌های ریچارد فاینمن فیزیکدان برتر قرن بیستم که در سال ۱۹۶۳ در دانشگاه واشنگتن انجام داده است. ریچارد فاینمن علیرغم اینکه یک دانشمند در زمینه فیزیک و علوم مرتبط با آن بود، در این سخنرانی‌ها در خصوص موضوعاتی عمومی سخن گفته و مواضع و دیدگاه‌های شخصی خود را به شکلی ساده و جذاب مطرح کرده است.
موضوعات اشاره‌شده در کتاب تاثیر علم در اندیشه بیشتر حول نظرات و دیدگاه‌های شخصی ریچارد فاینمن حول مسائل مذهبی، سیاسی و موضوعات اجتماعی شکل گرفته و از این بابت مطالعه آن می‌تواند برای مخاطب عام مفید، جالب و آموزنده باشد.
در واقع با مطالعه این کتاب می‌توان به افکار یکی از دانشمندان و فیزیکدانان بزرگ تاریخ و نوع نگاه او به دنیای اطرافش پی برد و درس‌های ارزشمندی از آن‌ها آموخت.
کتاب شامل نه بخش است:
- عدم حتمیت علوم دنیوی
- عدم حتمیت ارزش‌ها
- در خوشایند بودن درک و کشف
- رابطه علم با دین
- ارزش علم
- علم چیست؟
- مانند یک، دو، سه، ساده است
- معارفه‌ای کوتاه با فیزیک جدید
- درباره سرشت قوانین فیزیک
در ادامه بخش‌هایی از کتاب را برایتان نقل می‌کنم:
آیا علم ارزشمند است؟ تصورم بر این است که نفس توانایی انجام کاری فی‌نفسه باارزش است. اینکه حاصل و ثمر آن خیر است یا شر، بستگی به چگونگی کاربرد آن توانایی دارد. اما خود نیرو ارزشمند است. از قضای روزگار، در جزایر هاوایی، گذارم به معبدی بودایی افتاد. در آن معبد با یک روحانی بودایی آشنا شدم. بیخ گوشم گفت: «نکته‌ای می‌گویم که امیدوارم هیچ‌گاه فراموش نکنی. کلید دروازه‌های بهشت را به هر آدمی می‌دهند؛ همین کلید درهای جهنم را نیز می‌گشاید.»
تحقیق علمی را به قصد به کار گرفتن نتیجه آن انجام نمی‌دهند. تحقیق علمی را به قصد درک و کسب لذت فهمیدن و دانستن دنبال می‌کنند.
غرور و تکبر و تفرعن ما آدم‌ها، در تمام طول حیات انسان، مانع از آن بوده، و هنوز هم هست، که بپذیریم با دیگر حیوانات و جانوران قوم‌وخویش نزدیک و تنی هستیم.
برای نائل شدن به پیشرفت، اقرار به جهل و نادانی نهایت ضرورت را دارد.
جالب‌ترین نکته‌ها آن‌هایند که با دانسته‌های ما جور درنمی‌آیند. آن رخدادی که کاملاً برخلاف انتظار است.
اقرار به نادانی و جهالت بسیار ارزشمند و لازم است. واقعیت این است که حتی در زندگی روزمره، هرگاه تصمیمی معمولی می‌گیریم، لزوماً نمی‌دانیم که درست است یا نه؛ فقط می‌پنداریم که بهترین شق ممکن را انتخاب کرده‌ایم. چاره‌ای جز این نداریم و باید به همین راضی باشیم.
ما در آغاز حیات آدمی هستیم. پس نامعقول نیست اگر با انواع و اقسام مسائل و مشکلات دست‌به‌گریبان باشیم. ده‌ها و صدها هزار هزار سال پیش روی آدمی است. وظیفه ما این است که آنچه در توان داریم انجام دهیم، آنچه می‌توانیم فراگیریم، بر کفایت راه‌حل‌های یافت‌شده بیفزاییم، و این‌ها همه را تحویل نسل‌های بعد دهیم. در شتاب‌زدگی طبیعی – ناشی از کودکی و جوانی آدمی – مرتکب خطاها و اشتباهاتی می‌شویم که می‌تواند مدت‌ها مانع پیشرفت و تعالی آدمی باشد. اگر با این کودکی و جوانی و نادانی، باورمان باشد که هم‌اکنون به تمام پاسخ‌ها رسیده‌ایم، مرتکب خطا شده‌ایم. اگر مانع گفتگو شویم، اگر هر انتقادی را خفه کنیم و بگوییم راه همین است که گفته‌اند و می‌گوییم، و رستگاری آدمی در همین است و همین، آدمی را برای مدت‌های متمادی به زنجیر بسته‌ایم و او را در تنگنای تخیل امروزی خودمان زندانی کرده‌ایم.
پی‌نوشت: کتاب تاثیر علم در اندیشه توسط زنده‌یاد استاد همایون صنعتی‌زاده به فارسی ترجمه شده و نشر گستره آن را منتشر کرده است.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
ریچارد فاینمن و اهمیتی که جایزه نوبل برای او داشت
سلام.
من با این کتاب به طور تصادفی آشنا شدم و نامش را در گوگل جست وجو کردم تا ببینم کسی نقدی بر آن نوشته یا نه. مطلب شما را که خواندم تصمیم به خرید این کتاب گرفتم و هر بار که این کتاب را میخوانم چیز جدیدی از آن یاد میگیرم.
سپاس از شما.
سلام مهرشادجان،
چفدر خوشحال شدم از خوندن پیامت،
ممنونم از اینکه وقت گذاشتی و این موضوع رو مطرح کردی.