در نگاه اول شاید تفکر گروهی در مقایسه با تفکر و نتیجه‌گیری فردی، کاری بسیار درست، اثربخش و منجر به نتایجی عقلانی‌تر تلقی شود. اما واقعیت این است که گروه‌ها از مکانیزم‌های قدرتمندی برای تقویت خود برخوردارند و این روند می‌تواند به قطبی شدن گروه‌ها و حرکت به سمت افراطی‌گری منجر شود. یعنی گروهی از افراد که با یک دیدگاه یا موضع نسبتاً معتدل و متعادل کار گروهی خود را شروع کرده‌اند، امکان دارد به دلیل تشدید دیدگاه‌ها و تقویت مواضع، رفته‌رفته به سمت تندروی و افراط حرکت کنند.
از جمله نشانه های تفکر گروهی که می‌تواند به افراطی گری منجر شود، می‌توان به هشت موردی که در ادامه توضیح می‌دهم، اشاره کرد:
۱. توهم آسیب‌ناپذیری
افراد گروه معمولاً چنین توهمی دارند و این منجر به ایجاد خوش‌بینی افراطی و در نتیجه ترغیب شدن هر چه بیشتر به انجام ریسک‌های افراطی می‌شود.
۲. دلیل‌تراشی‌های جمعی
اعضای چنین گروه‌هایی هشدارها را نادیده می‌گیرند و فرضیات و عقاید ابتدایی را مجدداً مرور نمی‌کنند و در مقابل هر نظر مخالفی به شکلی جمعی شروع به دلیل‌تراشی می‌کنند.
۳. اعتقاد به اخلاقیات ذاتی
اعضای گروه معمولا هیچ تردیدی در حقانیت عقاید و اهدافشان به خود راه نمی‌دهند و این رویکرد به شکلی خودکار منجر به نادیده گرفتن عواقب تصمیماتشان می‌شود.
۴. عدم پاسخ به دیدگاه‌های گروه‌های خارجی
دیدگاه‌های منفی و ناخوشایند گروه‌های خارجی باعث می‌شود که اعضا خود را چندان ملزم به پاسخ دادن به اختلاف‌نظرهای مختلف نبینند و آنها را تا جای ممکن نادیده بگیرند.
۵. فشار مستقیم بر مخالفان
اعضا معمولاً وقتی که دیدگاهی مخالف دیدگاه غالب اعضای گروه داشته باشند، تحت فشار قرار می‌گیرند. از این رو ترجیح می‌دهند تا جای ممکن دیدگاه مخالفی ابراز نکنند.
۶. خودسانسوری
خودسانسوری اتفاقی هست که در نتیجه نشانه قبلی رخ می‌دهد و اعضا ترجیح می‌دهند تردیدها و اختلاف‌نظرهایشان را یا سرکوب کنند و یا از سایرین پنهان نگه دارند.
۷. توهم وحدت نظر
در نتیجه روندهای قبلی معمولاً اعضای گروه همیشه تصور می‌کنند نظرات و قضاوت‌های اکثریت همسو و متحد با هم هستند و اختلاف نظری وجود ندارد.
۸. نگهبانی ذهنی و عقیدتی از گروه و رهبران آن
اعضای گروه معمولاً تمام تلاششان را به کار می‌گیرند تا از ارزش‌ها و رهبران گروه در برابر دیدگاه‌ها و نظرات مخالف تمام قد حمایت کنند و تا جای ممکن مانع از ارائه اطلاعاتی شوند که خطری برای یکپارچگی گروه و اعتماد و یکدستی اعضا ایجاد می‌کند.
بی‌شک هر گروهی که این ۸ نشانه را داشته باشد، به مرور دچار افراطی‌گری شده و در مسیر نابودی و متلاشی شدن قرار خواهد گرفت. البته قبل از این اتفاقات به احتمال خیلی بالایی آسیب‌هایی را متوجه محیط و اعضای خویش خواهد ساخت.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
روایت کردن انسان‌ها، داده کاوی ناخودآگاه همراه با سوگیری
