سؤال از دن اریلی | میزان تأثیر محیط بر تصمیمات ما

محیط اطراف و دوستان و آشنایان تأثیر زیادی بر تصمیمات و انتخاب‌های ما دارند. به‌طوری‌که گاهی به دلیل حضور داشتن در محیطی نامناسب امکان دارد رفتارهایی از ما سر بزند یا انتخاب‌هایی کنیم که بعدها باعث پشیمانی‌مان شود و شاید خیلی از مطلوبیت‌های ذهنی‌مان را نفی کند. یکی از مخاطبان دن اریلی از میزان تأثیر محیط بر تصمیمات و جایگاه اراده و اختیار آزاد انسانی در چنین تصمیماتی سؤال پرسیده است.

پرسش

دن عزیز،

اگر بپذیریم تصمیماتی که مردم می‌گیرند به میزان زیادی به محیط اطرافشان وابسته است، در این صورت این ادعا به معنای این نیست که اختیار و تمایل آزادانه نقشی در این تصمیمات ندارند؟

پاسخ

هم بله و هم نه. تصور کن که من هر روز صبح در مقابل دفتر کار شما ماشینم را پارک کنم و همان اول صبحی روی میز تو را پر از دونات تازه کنم. چقدر شانس این را داری که در انتهای سال به میزان زیادی اضافه وزن پیدا نکرده باشی؟ حدس من این است که احتمال آن نزدیک به صفر باشد. یک بار که محیط برنامه‌ریزی و تنظیم شد، رفتارهای ما به میزان زیادی به دنبال آن می‌آیند؛ اما نکته خوب این است که ما مجبور نیستیم هر روز با دونات‌ها وسوسه شویم. ما می‌توانیم دکمه تحریک دونات‌ها را از دفتر خودمان خارج کنیم. به طور کلی، می‌توانیم محیط خودمان را به شکلی تنظیم کنیم که پتانسیل شکست خوردن در برابر وسوسه‌ها را کاهش دهیم.

در این صورت است که اراده فردی ما بر رفتارهایمان حاکم خواهد شد – در قالب توانایی ما برای طراحی محیط اطرافمان به طوری که بیشتر با توانمندی‌های ما سازگار باشد و مهم‌تر از آن اینکه به ما کمک کند بر ضعف‌های خودمان چیره شویم.

توضیح: درست است که محیط تأثیرات زیادی بر تصمیمات و انتخاب‌های ما دارد ولی بیشتر از آن، این ما هستیم که بر محیط تسلط داریم و در صورت داشتن اراده جدی می‌توانیم آن را در جهت بهبود کیفیت تصمیمات و انتخاب‌ها و هدایتشان به سمتی که ایده‌آل خودمان هست، تنظیم کنیم.

پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:

سؤال از دن اریلی | در مورد کنترل نداشتن بر وسوسه ها

سؤال از دن اریلی | گوش کردن به کتاب صوتی یا مطالعه کتاب کاغذی؟

سؤال از دن اریلی | چگونه بیشتر از زندگی لذت ببریم؟