انتخاب و گرفتن تصمیم جزو کارهای تکراری، تأثیرگذار و مهم زندگی روزمره ما انسان‌ها هست. به همین دلیل تلاش در جهت کسب مهارت برای انتخاب بهترین گزینه یا گرفتن بهترین تصمیم ممکن در موقعیت‌های مختلف، می‌تواند یکی از کارهای ارزشمند و تأثیرگذار زندگی هر فردی باشد. شناخت سوگیری‌های متعدد حاکم بر ذهن انسان‌ها هم گام مهم دیگری در این جهت هست. یکی از این سوگیری‌ها که تقریباً همه ما به نوعی گرفتارش هستیم، سوگیری دفاع از انتخاب است.
بر اساس این نوع سوگیری ما وقتی تصمیمی می‌گیریم و گزینه‌ای را انتخاب می‌کنیم، آن گزینه و انتخاب را با دید مساعدتر و بهتری نسبت به قبل از گرفتن تصمیم نهایی، ارزیابی می‌کنیم. به این معنا که وقتی کسی در انتخاب میان سه گزینه برای خرید ماشین مردد هست و بعد از تحقیقات و جستجوی فراوان به یک گزینه دست می‌یابد که از نظر او نسبت به دو گزینه دیگر کمی و آن هم در بعضی پارامترها، بهتر است، بعد از انتخاب نهایی، گزینه انتخاب شده را خیلی بهتر و برتر از دو گزینه دیگر ارزیابی خواهد کرد و فاصله کیفی آن یک گزینه نسبت به دو گزینه دیگر خیلی بیشتر از آن چیزی خواهد بود که قبل از انتخاب و تصمیم نهایی ارزیابی کرده بود.
این روش تا حد زیادی از میزان تشویش و اضطرابی که ناشی از تردید در تصمیم‌گیری درست هست، می‌کاهد و مغز عملاً خودش را مجاب می‌کند تا تصمیمی را که گرفته به بهترین شکل ممکن توجیه کند.
سوگیری دفاع از انتخاب تأثیر دیگری که بر جای می‌گذارد این هست که باعث می‌شود ارزش خیلی کمتری برای اولویت دوم در میان گزینه‌های ابتدایی قائل شویم، حتی کمتر از آن میزانی که خودمان در ابتدای کار برآورد کرده بودیم.
برای مثال در انتخاب یکی از سه ماشین برای خریدن، اگر مشکلی پیش بیاید و فرد بعد از گرفتن تصمیم نهایی نتواند ماشین موردنظر را خریداری کند، معمولاً از نظر ذهنی ارزش گزینه دوم را تا جایی پایین آورده که ناچار به سراغ گزینه سوم برای خرید می‌رود.
پس بهتر است حواسمان در موقعیت‌های مختلف به این موضوع باشد که بعد از اینکه انتخابی را انجام دادیم و تصمیم نهایی را گرفتیم، نسبت به آن گزینه انتخاب شده تعصب و حمایت بیش از حد در ذهنمان شکل نگیرد و گزینه دوم را بیش از حد پایین نیاوریم. شاید برجسته‌ترین و معروف‌ترین چالش متأثر از این نوع سوگیری را بتوان در میان طرفداران افراطی برندهای اپل و سامسونگ گوشی تلفن همراه شاهد بود.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
