مواجهه با موضوعات و مسائل پیچیده و چندلایه همواره برای انسان‌ها چالشی بزرگ بوده، در عین حال دستیابی به بهترین نتیجه بدون هیچ دردسری و در کمترین زمان ممکن، همیشه ایده‌آل است؛ اما جز با توجه و یادگیری اصول تفکر نقادانه و به کار بستن آموزه‌های مرتبط با آن نمی‌توان به هدف غایی که داشتن ذهنی باز و مواجهه واقع‌گرایانه با مسائل هست دست یافت.
همان‌طور که قبلاً هم نوشتم انعطاف و رواداری یکی از نیازمندی‌های مهم در مواجهه با افکار متفاوت و شاید مخالف افکار ماست. در کنار انعطاف و رواداری بایستی قدرت تشخیص و ارزشیابی هم داشت. فردی با ذهن باز در هنگام مواجهه با موضوعات چندلایه و پیچیده علاوه بر تلاش برای رسیدن به یک استدلال و داوری درست و اصولی بایستی در پی این باشد که استنتاج‌ها و داوری‌های بدیل را هم شناسایی کرده و مورد بررسی قرار دهد. در واقع در تفکر نقادانه بایستی همیشه حواسمان به این موضوع باشد که اولین استنتاج و داوری شخصی را به‌عنوان درست‌ترین و قابل‌اتکاترین استنتاج و داوری تلقی نکنیم بلکه به دنبال استنتاج‌ها و داوری‌های دیگری هم باشیم و از آن‌ها غافل نشویم.
برای جستجوی استنتاج‌ها و داوری‌های بدیل ناچار از این هستیم که دو پیش‌نیاز مهم را همواره مدنظر قرار دهیم. پیش‌نیاز اول این است که بتوانیم در مرحله اول آن استدلال‌ها و داوری‌های ابتدایی را به حالت تعلیق دربیاوریم. به این معنا که به کلی آن نتیجه‌گیری اولیه را نادیده گرفته بدون داشتن هیچ تعصب و دل‌بستگی به آن در پی ارزیابی استدلال‌ها و داوری‌های متفاوت باشیم. همان نکته‌ای که در اصل انعطاف و رواداری به آن اشاره شد.
اما پیش‌نیاز دوم اینکه استدلال و داوری خودمان را یکسان با شخصیت و هویت خویشتن در نظر نگیریم و مقابله یا مخالفت با آن را دلیلی بر توهین یا مخالفت با شخیصت خویش تلقی نکنیم. آنچه بایستی برای ما دارای اهمیت باشد نه استدلال‌ها و داوری‌های شخصی بلکه میزان مهارت و خبرگی خودمان در به‌کارگیری اصول تفکر نقادانه و همچنین نگاه به مسائل و موضوعات مختلف و رسیدن به نتایجی قابل اطمینان است. در این صورت می‌توان به رشد و ترقی فکری فردی امیدوار بود و با تلاش و استمرار در طول زمان به آن دست یافت.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
انعطاف و رواداری و تفاوتی که با سازگاری‌پذیری دارد
