بنیان انعطاف و رواداری این ادراک است که حقیقت مطلق درباره هر موضوعی نه در اختیار من است و نه در اختیار هیچ فرد دیگری. درست به این علت که اصلاً حقیقت مطلق وجود ندارد. پذیرفتن آگاهانهی چنین ادراکی فرد را به رواداری نسبت به نظرات، استنتاجها و داوریهای خود و دیگران ترغیب میکند. همینکه ما فکر کنیم هیچ مسئله پیچیدهای یک پاسخ ثابت و قطعی ندارد نسبت به پاسخها یا داوریهای متفاوت منعطف و روادار خواهیم شد.
انعطافپذیری و رواداری ویژگی ذهن باز است. فردی با ذهن باز علاوه بر اینکه حق دیگران برای داشتن نظرات و داوریهای متفاوت و متمایزشان را به رسمیت میشناسد از مواجهه با آنها نیز استقبال میکند.
از طرفی فردی با ذهن باز باید نسبت به ایدهها و داوریها و نیز عواطف خود نیز منعطف و روادار باشد. ازجمله به این معنی که فرد در تعامل فکری-عاطفی با دیگران و نیز در فعالیتی خودتنظیمگرانه به بازسنجی اینها اقدام کند.
انعطاف و رواداری هیچ ربطی به سازگاریپذیری فکری-عاطفی ندارد. در سازگاریپذیری، فرد میکوشد نظر و داوری خود را با هر نظر و داوری متفاوتی که، به هر دلیل، غالب یا از آنِ اکثریت است سازگار کند. ازاینرو، سازگاریپذیری، معرف تصلب فکری-عاطفی است.
منبع: درآمدی بر تفکر انتقادی
پیشنهاد میکنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
۴ ملاک برای پذیرش نظرات و دیدگاههای سلبریتیها و بزرگان یک حوزه
اطلاعات پسزمینهای و چالش پذیرش باورهای فعلی یا اطلاعات جدید