قبلاً در یکی از پستها در مورد ترس از تغییر و تمایل به حفظ گزینه پیشفرض نوشتم و به این موضوع اشاره کردم که ما انسانها پیوسته ترس از دست دادن داریم و با توجه به اینکه ناراحتی از دست دادن بیشتر از خوشحالی به دست آوردن هست، اولویت اصلیمان در زندگی حفظ داشتههایمان هست تا به دست آوردن چیزهایی جدید. یکی از مخاطبان دن اریلی از او در مورد امتحان کردن گزینه های جدید پرسیده است.
پرسش
دن عزیز،
تابستان نزدیک است و ما در حال برنامهریزی برای تعطیلات خانوادگیمان هستیم. در چند سال گذشته ما دو هفته از تعطیلاتمان را در فلوریدا گذراندهایم. به نظر تو باز هم بر اساس همان برنامهریزی قبلی پیش برویم یا اینکه برنامه متفاوتتری اجرا کنیم و جای دیگری را برای مسافرت انتخاب کنیم؟
پاسخ
در اصل، چسبیدن به یک گزینه شناختهشده و آشنا، از نظر روانشناسی برای ما جذاب است. قطعیت و اطمینان برای ما جذابیت بالایی دارد. برای مثال ما معمولاً وقتی به مسافرت میرویم به رستورانهای زنجیرهای آشنا مراجعه میکنیم و غذاهای آشنای تکراری سفارش میدهیم. حتی طعم بستنی را هم ترجیح میدهیم از نوع تکراری انتخاب کنیم. مطمئناً این امکان وجود دارد که ما از طعمها و گزینههای جدید لذت بیشتری ببریم اما ممکن هم هست که ما از آنها اصلاً خوشمان نیاید. بر اساس اصل روانشناسی ترس از دست دادن یا اجتناب از باختن (که بر طبق آن تنفر ما از باختن خیلی بیشتر از لذت ناشی از به دست آوردن است)، بیم یک تجربه ناخوشایند در ذهن ما بیشازحد بزرگنمایی میشود و به همین دلیل ما تصمیم میگیریم که گزینههای جدیدتر را انتخاب و امتحان نکنیم.
به سه دلیل این کار اشتباه است. اول به این دلیل که اگر شما تفکری بلندمدت داشته باشید، برای مثال بیست سال تجربه رفتن به تعطیلات و غذا خوردن در رستوران، مطمئناً امتحان کردن گزینههای متفاوت از آنچه دوست داریم و آنچه قبلاً برای ما لذتبخش بوده است، بهتر از محدود کردن خود به چند گزینه انگشتشمار است. دلیل دوم اینکه، تنوع یکی از مهمترین عوامل به وجود آورنده لذت در زندگی است و وجود آن باعث افزایش شادمانی و رضایتمان خواهد شد؛ و در نهایت اینکه تعطیلات فقط محدود به دو هفته دوری شما از محل کار نیست، تعطیلات در بردارنده تمام زمانهایی است که شما تصورات و پیشبینیهایی در مورد مسافرتتان و نحوه سپری کردن لحظات لذتبخش انجام میدهید، همچنین شامل زمانهای بعد از مسافرت و یادآوری خاطرات ثبتشده در ذهن و تعریف آن برای دیگران هم میشود. با توجه به این سه دلیل – پیشبینیهای قبل از تعطیلات، زمانهای صرف شده در مسافرت، و لذت بردن از خاطرات و یادآوری لحظات خوب بعد از برگشت از مسافرت – کمترین زمان، مدتی هست که در مسافرت سپری میشود. با توجه به تمامی جوانب، کوتاهترین پاسخ این است که گزینههای جدید را امتحان کن.
پیشنهاد میکنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
سؤال از دن اریلی | تأثیر داشتن ماشین گرانقیمت بر اعتبار فرد در شغلش
سؤال از دن اریلی | احساس بدبختی ناشی از روندها و فرایندهای ناخوشایند
سؤال از دن اریلی | چه کنیم تا تلاشها و زحماتمان به چشم بیایند ؟