تفکر نقادانه نیازمند این است که ما همواره حواسمان به استدلالها، استنتاجها، نظرات و دیدگاههای متفاوت از دیدگاههای خودمان هم باشد. در صورتی میتوان اهداف اصلی تفکر نقادانه را تحقق بخشید که برخوردی همراه با انصاف و بی طرفی در داوری و ارزیابی نظرات متفاوت دیگران داشت؛ اما آیا بی طرفی در داوری و ارزیابی نظرات متفاوت دیگران امکانپذیر است؟
آنچه بهوضوح مشخص است اینکه ما به نظرات و دیدگاههای شخصی خودمان وابستگی و تعلق عاطفی داریم و این احساس تا حدی اجتنابناپذیر است. ازاینرو به احتمال زیاد، بی طرفی کامل و انصاف همه جانبه در مواجهه با استنتاجها و دیدگاههای مخالف آنگونه که ایدهآل است امکانپذیر نباشد؛ اما این امکانپذیر نبودن نباید متفکر نقاد را از تکلیف و وظیفه اصلی خویش غافل کند.
هرچند ما به نظرات و دیدگاههای شخصیمان تعلق خاطر داریم و این تعلق خاطر در صورت در میان بودن منافع شخصی چندین برابر خواهد شد اما نداشتن جانبداری مغرضانه میتواند تا حدود زیادی آن هدف اصلی یک متفکر نقاد را برآورده سازد.
برای اینکه جانبداری مغرضانه در مواجهه با نظرات مخالف نداشته باشیم بایستی تلاش کنیم موضع خود را به حال تعلیق دربیاوریم. تعلیق نه به این معنا که آن را بهطور کامل کنار بگذاریم بلکه به معنای اینکه از آن فاصله بگیریم و تلاش کنیم تا حد امکان تمایلات و منافع شخصی را برای مدتی نادیده بگیریم.
تلاش برای ممانعت از جانبداری مغرضانه به این معناست که سعی نکنیم مواضع متفاوت طرف مقابل را انکار کنیم و یا غلط بودن آنها را به هر نحو ممکن به او نشان دهیم. بلکه اگر این مواجهه بر اساس اصول تفکر نقادانه و با تجزیهوتحلیل اجزا و اصول استدلال همراه باشد، نتایج بهدستآمده به بهترین شکل ممکن خواهند توانست دو طرف را اقناع کرده و به هدفی قابلاتکا منتهی شوند.
پیشنهاد میکنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
تحریف اطلاعاتی که در ارتباطات دونفره اتفاق میافتند