استدلال ایدئال ما در هر زمینه‌ای که موردنظرمان باشد، آن استدلالی است که فارغ از هدف یا موضوعی که با آن سروکار داریم، در جستجوی آن هستیم و پیوسته انتظار رسیدن و مواجهه با آن می‌کشیم، کامل و بی‌نقص باشد. اما به نظر می‌رسد ناکامل بودن استدلال‌ها نه‌تنها عجیب نیست، بلکه اجتناب‌ناپذیر هم هست. اما برای این ناکامل بودن دلایل متعددی می‌توان برشمرد.
۱. محدودیت زمانی و مکانی
چون نه ما زمانی نامحدود برای خواندن و گوش دادن به استدلال دیگران را داریم و نه آنها زمانی نامحدود برای استدلال کردن و سخن‌گفتن از تمام جنبه‌های مهم و نامهم موضوع برای ما.
۲. کوتاه بودن مدت‌زمان تمرکز آدم‌ها
حتی اگر آن محدودیت ابتدایی نبود و محدودیت زمانی هم نداشتیم، همچنان با محدودیت توجه انسانی مواجه بودیم. توجهی که نمی‌تواند تا مدتی نامعلوم متمرکز و معطوف به یک متن، موضوع یا سخنرانی بماند.
۳. نقص معلومات بشری
اگر فرض بگیریم که نه محدودیت زمانی داریم و نه محدودیت توجه انسانی، هر آن کس که بخواهد استدلالی کامل در دفاع از دیدگاه، عقیده یا نتیجه‌ای مطرح کند، معلوماتی ناقص دارد و بالاخره به جایی می‌رسد که از نظر اطلاعات کم بیاورد و نتواند بیش از آن ادامه دهد.
۴. فریب دادن
هر کسی در هر استدلالی که مطرح می‌کند به دنبال هدف و نفعی برای خویشتن یا دیگری است و این نفع باعث می‌شود برای اقناع طرف مقابل دست به هر تلاشی بزند و یکی از اثربخش‌‌ترین تلاش‌ها ارائه نکردن اطلاعات و داده‌های نقض یا تضعیف‌کننده آن استدلال است. در خوش‌بینانه‌ترین حالت می‌توان نام فریب ناخواسته را بر این نوع تلاش نهاد که در تبلیغاتی که امروزه از رسانه‌های مختلف پخش می‌شود، مطمئناً قید ناخواسته از انتهای آن قابل حذف خواهد بود.
۵. وجود دیدگاه‌های متفاوت
از آنجایی که دیدگاه‌ها، ارزش‌ها و اصول افراد متفاوت از همدیگر هستند و این دیدگاه‌ها، ارزش‌ها و اصول همچون عینکی در مقابل نگاه آنان به دنیای اطراف قرار می‌گیرد، پس نمی‌توان انتظار داشت شخصی با دیدگاه‌ها، ارزش‌ها و اصول متفاوت‌تر از ما، استدلالی کامل و بی‌نقص به ما ارائه دهد. در حالی که او تمام تلاشش را خواهد کرد که موضوع را از دیدگاه خاص خود نگاه کرده و به ما بقبولاند.
از این رو مواجهه با استدلال‌هایی ناکامل بایستی جزو انتظارات ما باشد و بر اساس چنین انتظاری تلاش کنیم، یک نگاه نقادانه حداکثری به مسائل و موضوعات مطرح‌شده داشته باشیم.
پیشنهاد می‌کنم بعد از هر این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
تفکر دووجهی | مانعی در مقابل داشتن نگاه عمیق به مسائل
