تفکر نقادانه صرفاً یک مهارت مستقل، مجزا و محدود نیست که بتوانیم با فراگیری چند تکنیک و تعریف، تفکر خود را به شکلی مناسب پرورش داده و نگاهی تحلیلگرانه و انتقادی به اتفاقات پیرامون خودمان داشته باشیم. تفکر نقادانه تشکیل‌شده از مهارت‌های جنبی هست که علاوه بر یادگیری و پرورش آن‌ها نیاز هست که پیوسته در زندگی به کار گیریم تا در افکار و ذهنیاتمان به شکلی نهادینه درآیند.
یکی از مهارت‌های جنبی تفکر نقادانه، خلاقیت هست. ما در زندگی شخصی و حرفه‌ای‌مان با مسائل و مشکلات متعددی مواجه می‌شویم که برای یافتن راه‌حل برای آن‌ها نیازمند یافتن مسیرهایی خلاقانه هستیم. از طرفی برای بررسی و بهبود این راه‌حل‌ها نیازمند داشتن تفکر نقادانه هم هستیم تا بتوانیم مشکلات و کاستی‌های آن‌ها را از منظر تفکر نقادانه موردبررسی قرار داده و بهترین راه‌حل ممکن را بیابیم.
فراشناخت جنبه دیگری از تفکر هست. در واقع فراشناخت فکر کردن به فکر کردن خودمان و آگاهی از فرایندهای تفکر و داشتن نظارت و کنترل بر آن‌هاست. از آنجایی که ما نیاز به داشتن آگاهی از استدلال‌های شخصی و حرکت به سمت بهبود آن‌ها داریم، لازم هست که تفکر نقادانه دربردارنده فراشناخت و تسلط به دانش‌ها و مهارت‌های مرتبط با آن هم باشد.
تبدیل شدن به یک متفکر نقاد صرفاً با یادگیری منطق یا دیگر اصول استدلال ممکن نخواهد بود. این مهارت علاوه بر این موارد نیازمند داشتن بینش درونی و آشنایی کافی با ذهن خودمان و شناخت از نقاط ضعف و قوت آن هم هست.
علاوه بر همه این‌ها نیاز هست که ما درکی اولیه از روانشناسی انسان‌ها و مواردی همچون سوگیری‌های شناختی که می‌توانند افکار و تصمیماتمان را تحت تأثیر قرار دهند هم داشته باشیم.
در کنار همه موارد گفته‌شده به‌کارگیری درست دانش تئوریک نیاز به داشتن شخصیت و نگرش مناسب هم دارد. به‌عنوان‌مثال داشتن تداوم در حل مسائل گوناگون و تمایل زیاد به حفظ بهبود فردی در جنبه‌های مختلف، دو ویژگی ارزشمندی هستند که در بلندمدت باعث بهبود مهارت‌های فکری ما خواهند شد.
در نهایت اینکه داشتن هنر حل مسئله و یک مدل ذهنی بازتابی و منظم هم نقشی مهم و تعیین‌کننده در بهبود تفکر شخصی خواهد داشت.
معمولاً در یادگیری و پرورش تفکر نقادانه جنبه‌های گفته‌شده کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند. ازاین‌رو تلاشم بر این خواهد بود که در خصوص موارد اشاره‌شده به شکلی منظم در اینجا بنویسم.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه فرمایید:
تفکر نقادانه چیست؟ | توانمندی‌های یک متفکر نقاد
اگر افرادی همچون شما و شاهین کلانتری نبودند، وبلاگستان فارسی ذره‌ای ارزش توجه کردن و وقت گذاشتن نداشت.
نوشته هایتان را چندین بار بدون دادن نظر خوانده ام؛ اما دلم نیامد این بار زیر این نوشته خوب نظری نگذارم.
از این به بعد بیشتر به وب سایت شما سر خواهم شد
حبیب‌جان،
ممنونم از لطفت،
من هم با تو موافقم که شاهین یکی از بهترین نویسندگان و تاثیرگذارترین فعالین وبلاگستان فارسی هست.
اما مطمئنا تو در خصوص جایگاه من در وبلاگستان فارسی مبالغه کرده‌ای. ولی همنیقدر که تونستم رضایت دوستان عزیزی چون تو رو جلب کنم، خیلی خوشحالم و نظرات اینچنینی مایه دلگرمی من هست.
باز هم ازت متشکرم و امیدوارم همواره تو زندگی موفق باشی.