جایگاه اجتماعی ما بسته به ارتباطاتی که در هر لحظه و هر محیطی برقرار میکنیم، پیوسته در حال تغییر هست. گاهی در جایگاه پایین و گاهی در جایگاهی بالاتر قرار میگیریم؛ اما بر اساس غریزه انسانیمان از بودن در جایگاه پایین متنفریم و از بودن در جایگاهی بالا حسابی لذت میبریم و سرخوش میشویم و البته انرژی و تلاش بسیاری را صرف هر چه بالاتر رفتن در جایگاههای مختلف اجتماعی به کار میگیریم.
اما آنچه اهمیت دارد این است که ما برای داشتن زندگی شاد و لذتبخش ناگزیر از لذت بردن از جایگاهی هستیم که در آن قرار داریم. در حالی که در غالب لحظات عادی زندگی، بر روی ناکامیها و جایگاه پایین اجتماعی که قرار داریم تمرکز میکنیم.
به زعم خودمان طرفدار برابری و مساوات هستیم اما وقتی نگاه عمیقتری به تمایلات و ترجیحات خودمان بیاندازیم، پیوسته در حال جستجو برای دستیابی به جایگاه بالاتر اجتماعی و پیدا کردن سلطه بر دیگران هستیم.
جالبتر اینکه به سادگی میتوانیم این تمایل را در رفتارها و گفتارهای دیگران ببینیم و تشخیص دهیم و آن را به عنوان شاهدی بر خودخواهی و جاهطلبی آنان در نظر بگیریم ولی وقتی همان تمایل را در خودمان میبینیم، آن را تلاشی برای دستیابی به شایستگیهای شخصی در نظر میگیریم.
موضوع مهم دیگر اینکه ما حتی اگر جایگاه اجتماعی نسبتاً بالایی هم داشته باشیم، باز هم مغزمان در جستجوی چیزهایی خواهد بود که ظاهراً در آن کمبود داریم. باز هم احساس بد به سراغمان خواهد آمد. اما این بار این حال بد با تمرکز ما بر دشواریها و سختیهای آن جایگاه بالا ایجاد خواهد شد و باز هم ناشادمانی و ناخوشی احساس خوبمان از زندگی را نابود خواهد ساخت. در حالی که اگر آگاهانه این تلاش و جستجوی مغزی را مدیریت کنیم و از جایگاه کنونی خود لذت ببریم، زندگی شادتری خواهیم داشت.
ما این توانایی را داریم که مدارهایی در مغز برای خودمان بسازیم تا در هنگامی که در جایگاه مرئوس و پایینتر قرار داریم، به مزایای آن جایگاه توجه کنیم و مشکلات و سختیهای جایگاه بالاتر را ببینیم و وقتی هم که در جایگاهی بالا هستیم، به جای تمرکز بر فشارهای کاری و بار مسئولیت بر مزایایی نظیر دریافت احترام از دیگران و داشتن حق انتخابهای بیشتر متمرکز شویم.
در صورتی که بخواهیم نگران جایگاه خودمان باشیم، این نگرانی را پایانی نخواهد بود. پس بهتر است در جهت یادگیری مهارتهای مربوط به لذت بردن از هر جایگاهی که هماکنون در آن قرار داریم، تلاش کنیم.
پیشنهاد میکنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
نقطه شروع برای تغییر و به وجود آوردن اشتیاق در زندگی
در جستجوی تحسین | مهارتی که بزرگان دارند و ما نادیده میگیریم