انتظارات نقشی مهم در میزان شادمانی ما در زندگی دارند. به همین خاطر مهارت مدیریت انتظارات می‌تواند عاملی تعیین‌کننده در کیفیت زندگی‌مان باشد. درصورتی‌که اتفاقات رخ‌داده در سطحی پایین‌تر از میزان انتظارات ما باشند، هرچقدر هم که خوب، امیدوارکننده و خوشایند، میزان شادمانی ما را افزایش نخواهند داد و حتی ممکن است موجب بروز نارضایتی و کاهش شادمانی هم بشوند.
بر اساس تحقیقات صورت گرفته، افرادی که افزایش درآمد خوبی در شغلشان داشته‌اند اما این افزایش درآمد کمتر از میزان انتظاراتشان بوده، در نهایت با کاهش میزان شادمانی و رضایت از زندگی مواجه شده‌اند.
بسیاری از اوقات انتظارات ما در مورد دستاوردهای حاصل از یک اتفاق یا یک اقدامِ به‌خصوص خیلی سریع‌تر از خود دستاورد رشد می‌کند و این خود به عاملی در جهت کاهش رضایتمندی و به دست آوردن حداقل شادمانی از آن رویداد خوب تبدیل می‌شود.
همان‌طور که قبلاً هم اشاره شد، هدفمندی و لذت دو عامل تعیین‌کننده میزان شادمانی حاصل از فعالیت‌های مختلف هستند. بر اساس مطالعات انجام‌شده، کسانی بیشترین هدفمندی و لذت را در شغلشان تجربه خواهند کرد که آن شغل حداکثر انطباق را با انتظارات آن‌ها داشته باشد. این انتظارات می‌توانند در بردارنده چگونگی نگاه فرد به خود و شخصیتی که برای خودش قائل هست هم باشد. از طرفی اگر افراد انتظار جذابیت بالایی از شغل خود داشته باشند و این انتظار برآورده نشود، خستگی و بی‌انگیزگی در محل کار بر او غلبه خواهد کرد. به همین دلیل بهترین راهکار برای غلبه بر چنین مشکلاتی، تعدیل و مدیریت انتظارات خودمان در موقعیت‌های مختلف زندگی هست.
حتی در هنگام برگزاری جشن و مهمانی و همچنین بیرون رفتن با دوستان، کسانی که انتظارات بالایی از این رویدادها داشتند، بعد از تمام شدن جشن و مهمانی و برگشت به خانه، احساس شادمانی و رضایت کمتری را نسبت به افراد با انتظارات پایین‌تر تجربه کرده‌اند.
سندرم امید واهی (False-Hope Syndrome) یکی از عوارضی هست که می‌توان با مدیریت هر چه بهتر انتظارات از آن پیشگیری کرد. در واقع امید واهی از انتظارات بالا و همچنین خوش‌بینی بیش‌ازحد ناشی می‌شود. از طرفی ما باید حواسمان باشد که انتظارات پایین باعث از بین رفتن خوش‌بینی در وجودمان نشود. به همین دلیل بهتر است خوش‌بینی لازم را قبل از انجام کارهای مختلف در خودمان به وجود آوریم، اما برای وقوع اتفاقاتی بد و دور از انتظار هم آمادگی لازم را داشته باشیم.
در واقع در نگاه به آینده بهتر این است که عینک خوش‌بینی به چشم داشته باشیم؛ ولی شاید گاهی لازم باشد این عینک را از چشم برداشته و به شکلی عادی به موضوعات و اتفاقات مختلف بنگریم.
ایجاد تعادل میان خوش‌بینی و مدیریت انتظارات می‌تواند خود به چالشی ذهنی برای افراد تبدیل شود اما در صورت دریافت بازخورد از خود و دیگران و همچنین تلاش در جهت رعایت اصل لذت – هدفمندی می‌توان به شکل بهتری بر این چالش غلبه کرده و در جهت افزایش شادمانی گام برداشت.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
طراحی شادمانی | کتابی از پاول دولان
طراحی شادمانی | ناهماهنگی شناختی و تغییر نگرش‌هایی که اتفاق می‌افتند
