این روزها که شبکه‌های اجتماعی و فعالیت در آن بیش از هر زمان دیگری در میان مردمان جوامع مختلف فراگیر شده، تأثیرگذاری این شبکه‌ها هم افزایش چشم‌گیری داشته است. به طوری که فعالان و تأثیرگذاران این فضاها با روش‌ها و تکنیک‌های خاص خودشان می‌توانند به‌راحتی مطالب و موضوعات غیرعلمی، نامعتبر و گاهاً شایعات را به شکل گسترده و باورپذیری در جامعه پخش کنند. یکی از مخاطبان دن اریلی از دلیل استقبال چشمگیر مردم از پست‌های وایرال شبکه‌های اجتماعی و پذیرش آسان آنها به جای مراجعه به منابع و مطالب معتبر علمی پرسیده است.
پرسش
دن عزیز،
چرا مردم بیشتر ترجیح می‌دهند یک پست وایرال در شبکه‌های اجتماعی ببینند و پیگیری کنند تا یک مطلب علمی؟
پاسخ
چون ما از نظر شناختی تنبل و به دنبال پاسخ‌های ساده هستیم.
توضیح کامل‌تر اینکه باید بپذیریم این اساتید دانشگاه و محققان هستند که باعث شده‌اند مراجعه به منابع تحقیقات علمی برای بسیاری از افراد کاری سخت و دشوار به نظر آید. ما دانشگاهیان ترجیح می‌دهیم موضوعات را با زبان پیچیده فنی توضیح دهیم، شرایط و قیود بی‌پایان تکنیکال به یافته‌های خودمان اضافه کنیم و مدام بر این موضوع تأکید کنیم که همچنان نیاز به مطالعات و تحقیقات بیشتر در آن زمینه خاص وجود دارد – که همه اینها دریافت راهنمایی و اطلاعات توسط افراد غیرمتخصص از ما را به کاری سخت تبدیل می‌کند.
در حالی که برای پست‌های شبکه‌های اجتماعی، باورپذیری آنها بر اساس فرایندی هست که روان‌شناسان به آن «اثبات اجتماعی» می‌گویند. یعنی اینکه ما به طور غریزی گله را دنبال می‌کنیم بدون اینکه متوجه شویم در حال انجام چنین کاری هستیم. الگوریتمی که شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، طوری طراحی شده که به بهترین شکل ممکن پدیده اثبات اجتماعی را به کار گیرد و مردم را ترغیب کند که زمانِ هرچه بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی سپری کنند. وقتی یک پست معروف و پربازدید می‌شود، شبکه‌های اجتماعی به شدت آن را ترویج می‌دهند و تبلیغ می‌کنند تا حتی افرادی که تمایل به این کار ندارند، ترغیب به ترویج و به‌اشتراک‌گذاری آن شوند و زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی صرف کنند. با این حساب در نهایت افراد بیشتری پست‌های معروف را خواهند دید و این اتفاق احتمال وایرال و فراگیر شدن آن را هر چه بیشتر افزایش خواهد داد.
پیشنهاد میکنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
سؤال از دن اریلی | راهکاری برای مقاومت در برابر وسوسه‌ها
سؤال از دن اریلی | توصیه‌ای برای یادگیری زبان جدید
سؤال از دن اریلی | رویکرد نادرست ما در مواجهه با خطاهای دیگران
سلام آقای قربانی
ممنون از مطلب خوبتون
راستش بعد از خوندن این پست خیلی دوست داشتم بدونم شما چطور فعالیت در فضای مجازی رو برای خودتون مدیریت کردین؟ چون فکر میکنم این بمباران اطلاعاتی ما رو به سمت ساده خواهی سوق میده، حتی اگر نخوایم
فاطمه عزیز،
بسیاری از راهکارها و راه‌حل‌های مربوط به عدم حضور در شبکه‌های اجتماعی و مدیریت محتوای مصرفی به کلیشه تبدیل شده‌اند و تکراری.
اما به نظرم آنچه بیش از همه باعث شده من مدیریت هر چه بهتری بر زمان استفاده از شبکه‌های اجتماعی و محتوای مصرفی خودم داشته باشم، داشتن تمرکز بر موضوع مشخص و همچنین تعهد به فرایندهای روزانه‌ای هستند که برای خودم طراحی کرده‌ام و وقتی که به شکلی کامل انجام نمی‌شوند، در انتهای روز حالم خوب نیست و این خوب نبودن حال، خود تنبیهی بزرگ برای من هست تا فردایش حواسم جمع‌تر باشد و حضورم را در شبکه‌های اجتماعی محدودتر کنم و موقع حضور لذت چندانی از این کار نصیبم نشود. این اتفاق چند بار که تکرار شود، دیگر حضور در شبکه‌های اجتماعی و مطالعه بی‌هدف محتوای موجود در وب، چندان لذتی برایت نخواهد داشت و ترجیح خواهی داد وقت ارزشمندت را به شکلی آگاهانه صرف کار و هدفی کنی که واقعا به آن علاقه داری و آخر روز حالت را بهتر می‌کند.
سلام. ممنون از این پست، واقعا همینطوره. متاسفانه در کشور ما هم تالیف و هم ترجمه گاهی بقدری بد انجام میشه که برای خوندن یک کتاب باید یک فرهنگ لغت در کنار دست باشه تا برخی لغات مهجور رو که سالهاست کاربرد خودشون رو از دست دادن معنی کنید. و این واقعا جای پرداخت و رسیدگی داره که چرا یک ناشر یا یک مترجم در دنیای امروزی و در کشوری که آمار مطالعش پایین چنین رویکردی رو در پیش می گیره