چالشهای ذهنی یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر شادمانی ما هستند. همانطور که قبلاً اشاره کردم(+)، ذهن انسان یک توان ذاتی در کشف و خنثیسازی چالشهای ذهنی دارد. با وجود این، غلبه بر برخی چالشها برای انسان سختتر و زمانبرتر است و از این رو آن چالشها تأثیر بیشتری بر شادمانی و کاهش آن در زندگی میگذارند. ازجمله عوامل تأثیرگذار بر قدرت ذهن در غلبه بر چالشها، توجیه اتفاقات یا مشکلات به وجود آمده در زندگی است.
به همین دلیل هم هست که ما با برخی تغییرات و حوادث در زندگی بهراحتی انطباق پیدا میکنیم و برای برخی دیگر مدتها زمان میبرد تا غلبه بر چالش ذهنی اتفاق بیفتد.
برای نمونه وقتی حقوق ماهیانه ما در محل کار افزایش مییابد، بهراحتی این موضوع را برای خودمان توجیه میکنیم و بعد از چند روز به این نتیجه میرسیم که با توجه به تلاشهایی که ما انجام میدهیم و زحماتی که در محل کار متحمل میشویم، حق ما خیلی بیشتر از این مقدار افزایش بوده است. برای همین هم شادمانی حاصل از این اتفاق برای ما مدت زیادی دوام نمیآورد.
یا وقتی در یک مصاحبه شغلی شرکت میکنیم و پذیرفته نمیشویم، با توجه به تعداد بالای افراد پذیرفتهنشده و یا توجیهاتی نظیر مناسب نبودن آن شغل یا کم بودن حقوق و مزایای آن، بهراحتی اتفاق رخداده را برای خودمان توجیه میکنیم و با شرایط به شکلی کامل انطباق پیدا میکنیم.
یا وقتی افراد بیکار میشوند، هر چه زودتر بتوانند توجیه منطقیتری برای این اتفاق بیابند، کمتر تحت تأثیر این رویداد ناخوشایند قرار میگیرند
اما برخی اوقات توجیه و تشریح یک اتفاق زمان زیادی طول میکشد و این موضوع باعث افزایش میزان درگیری ذهنی ما و تحت تأثیر قرار گرفتن میزان شادمانیمان از آن اتفاق میشود.
برای نمونه اتفاقی همچون داشتن لکنت زبان، شاید برای افراد چندان قابل توجیه نباشد، یا به دنیا آمدن در یک خانواده فقیر شاید برای بسیاری از این دسته افراد چندان قابل توجیه نباشد. در چنین مواقعی منطبق شدن بر مشکلات ناشی از چنین اتفاقاتی زمان زیادی طول میکشد و چالشهای ذهنی مرتبط با آن هم مدت بیشتری دوام میآورند. برای همین هم کاهش شادمانی حاصل از آنها زمانبر خواهد بود.
از این رو قدرت توجیه و کنار آمدن با اتفاقات، یکی از عوامل مهم در میزان شادمانی افراد در زندگیشان است.
از طرفی افراد در هنگام درگیر شدن در حوادث و اتفاقات بد به همراه تعداد بیشتری از افراد، راحتتر و سریعتر میتوانند آن رویدادهای ناخوشایند را توجیه کنند. به همین دلیل در هنگام حضور در یک جمع بزرگ، بدبختیها، فلاکتها و عقبماندگیها چندان احساس نخواهند شد و در صورت احساس شدن هم بهراحتی توجیه شده و تلاشی برای رفعشان صورت نخواهد پذیرفت.
پیشنهاد میکنم بعد از این یادداشت و در ادامه نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
طراحی شادمانی | توجه آگاهانه و توجه ناآگاهانه
طراحی شادمانی | حساب ذهنی رفتارها و تأثیر رفتارها بر یکدیگر
طراحی شادمانی | توان ذاتی انسان در کشف و خنثی سازی چالشهای ذهنی