اصل بازگشت به میانگین | چرا تنبیه کارسازتر از تشویق است؟
چرا هر وقت عملکرد دانشآموزی در یک سال تحصیلی رشد چشمگیری نسبت به سالهای قبل میکند و تشویق میشود، سال بعد عملکردش افت میکند؟ چرا وقتی دانشآموزی عملکردش افت چشمگیری نسبت به سالهای قبل دارد و تنبیه میشود، عملکردش در سال بعد بهبود مییابد؟ چرا وقتی یک شرکت در یک…
بیشتر بخوانید »سوگیری اجماع کاذب
هر کدام از ما به عنوان یک انسان، مجموعهای از علایق، ترجیحات، عقاید و ارزشها داریم که هر یک از آنها یا متفاوت از عقاید و ترجیحات اکثریت افراد جامعه هست و یا مشابه و همسو با عقاید و ترجیحات اکثریت. اما موضوع اصلی آنجاست که مشابه اکثریت بودن یکی…
بیشتر بخوانید »خاطرات بازیافته یا خاطرات بازساخته؟
اکثر قریب به اتفاق انسانها بهایی بیش از آنچه باید به افکار و قضاوتهای ذهنی خویش میدهند و البته شاید هم این رفتاری قابل انتظار باشد از مغزی که خود در معرض قضاوت خویشتن است، چندان عیبها و ایرادهای خویش را نبیند و اگر هم دید از آن چشمپوشی کند….
بیشتر بخوانید »شانس خودش را اصلاح نمیکند
برخی افراد تصورشان بر این است که شانس و اتفاقات مبتنی بر بخت و اقبال فرایندهای خوداصلاحگر هستند و اگر در یک مقطعی این فرایندها از تعادل خارج شوند، خودشان را اصلاح خواهند کرد و به حالت تعادل باز خواهند گشت. در حالی که این تصور دقیقاً در تناقض با…
بیشتر بخوانید »سوگیری اعتماد به نفس بیش از حد
غالب ما انسانها اعتماد به نفس بیش از حد واقعی در مورد توانمندیهایمان داریم. این سوگیری به حدی در میان مردمان مختلف فراگیر و تأثیرگذار هست که بیزرمن در کتاب مدیران و چالشهای تصمیمگیری، آن را مادر همه سوگیریها میداند و اعتقاد دارد این سوگیری بر بسیاری از سوگیریهای قدرتمند،…
بیشتر بخوانید »سوگیری اثر تلسکوپی | خطا در نگاه به اتفاقات گذشته
بسیاری از مردم در نگاه به اتفاقات گذشته و تخمین زمان سپری شده از آن اتفاق دچار خطا میشوند. به احتمال زیاد شما هم از این خطا مصون نیستید. اگر شما هم احساس میکنید مدت زمانی که از پیروزی تاریخی تیم ملی فوتبال ایران بر استرالیا و صعود به جام…
بیشتر بخوانید »سؤال از دن اریلی | توهم ژرفای تبیینی و مقابله با آن
یکی از خطاهای ذهنی متداول در میان انسانها، توهم ژرفای تبیینی هست. خطایی ذهنی که استیو اسلومن و فیلیپ فرنباخ هم در کتاب توهم آگاهی به آن اشاره کردهاند. بر این اساس ارزیابی ما در مورد دانستهها و درک خودمان از نحوه کارکرد ابزارهای مختلف چندان درست و واقعبینانه نبوده…
بیشتر بخوانید »توهم حقیقت
اگر میخواهید مردم گزارهای غیرواقعی و ساختگی را باور کنند، کافی است آن گزاره را مدام برای آنان تکرار کنید تا به آن اعتقاد پیدا کنند. ذهن انسان توانایی تشخیص یک گزاره دروغینِ آشنا – که از طریق تکرار اتفاق افتاده است – را از واقعیت، ندارد. در واقع این…
بیشتر بخوانید »