بسیاری از مردم در نگاه به اتفاقات گذشته و تخمین زمان سپری شده از آن اتفاق دچار خطا می‌شوند. به احتمال زیاد شما هم از این خطا مصون نیستید. اگر شما هم احساس می‌کنید مدت زمانی که از پیروزی تاریخی تیم ملی فوتبال ایران بر استرالیا و صعود به جام جهانی می‌گذرد، خیلی کمتر از آن چیزی بوده که در واقع هست و یا اگر فکر می‌کنید که شروع همه‌گیری کرونا خیلی قبل‌تر از تاریخ واقعی آن بوده و مدت‌زمان سپری شده از شروع این بیماری را بیشتر از آن چیزی تخمین می‌زنید که در واقع هست، پس دچار سوگیری اثر تلسکوپی شده‌اید.
بر اساس سوگیری اثر تلسکوپی، افراد دچار خطا و سوگیری در تخمین مدت‌زمان سپری‌شده از لحظه حادث شدن یا شروع اتفاقات در گذشته هستند. این خطا به دو شکل در ذهن ما روی می‌دهد: در سوگیری اثر تلسکوپی رو به جلو، ما رخ دادن اتفاقات دور را، در زمانی نزدیک‌تر به خاطر می‌آوریم؛ و در سوگیری اثر تلسکوپی رو به عقب، حوادث یا اتفاقاتی را که اخیر رخ داده یا شروع شده‌اند، قدیمی‌تر از آنچه در واقع هست به خاطر می‌آوریم.
برای مثال وقتی در مورد زلزله بم صحبت می‌کنیم، به نظر می‌رسد این زلزله همین چند سال پیش اتفاق افتاده و زمان زیادی از رخ دادن آن سپری نشده؛ در حالی که زلزله بم سال ۱۳۸۲ اتفاق افتاده و حدود هجده سال از وقوع آن می‌گذرد.
یا به‌عنوان مثالی دیگر از سوگیری اثر تلسکوپی رو به عقب، اکثر ماها زمان شروع همه‌گیری کرونا را خیلی قدیمی‌تر از آن چیزی که در واقع هست در نظر می‌گیریم در حالی که این بیماری اخیراً شیوع پیدا کرده است و کمی بیشتر از یک سال از شروع آن می‌گذرد.
سوگیری اثر تلسکوپی روبه‌جلو در نگاه به حوادث خیلی قدیمی و سوگیری اثر تلسکوپی رو به عقب در نگاه به حوادثی که اخیراً رخ داده، اتفاق می‌افتد.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
قواعد خودساخته | قاعده خودساخته نمایندگی