هرکدام از ما ممکن است در موقعیتهای مختلف تلاش کنیم تا افراد را به انجام اقدامی خاص همچون استفاده از خدمات یا خوردن غذایی خاص ترغیب کنیم. در چنین شرایطی معمولاً دو راه پیش روی ما قرار دارد: دادن پاداش یا به وجود آوردن حس کمبود. یکی از این موقعیتها، ترغیب کودکان به خوردن میوه و سبزیجات کافی هست که شاید دغدغه خیلی از والدین باشد.
دن اریلی به سؤال یکی از مخاطبانش در این زمینه پاسخ داده است.
پرسش
دن عزیز،
تنها راهی که من میتوانم بچههایم را به خوردن میوه و سبزیجات وادار کنم، از طریق دادن پاداش است که این پاداش هم معمولاً بیشتر کردن زمان استفاده آنها از گوشی یا تبلت هست. خواهر من به خواهرزادههایم این اختیار را داده تا هر چقدر و هر موقع که خواستند میوه بخورند. در واقع، خانواده او میوه را با عنوان «آبنبات طبیعی» میشناسند. تا به حال، هیچ کدام از این روشها در خانواده من پاسخگو نبوده. از نظر تو کدام یک از این روشها بهتر و نتیجهبخشتر است؟
پاسخ
بسیاری از والدین از پاداش برای ترغیب به انجام کارهایی همچون خوردن غذای سالم استفاده میکنند که در غیر این صورت کودکان در مقابل انجام آن مقاومت خواهند کرد. این روش شاید در کوتاهمدت جواب دهد، اما احتمالاً در طول زمان باعث خواهد شد تا مقاومت بچهها در مقابل خوردن میوه و سبزیجات حتی بیشتر هم بشود، چون آنها خوردن این خوراکیها را به عنوان ابزاری برای رسیدن به یک پاداش در نظر میگیرند.
وقتی نوبت به خوردن میوه به جای آبنبات میرسد، خواهرت در حال انجام کاری دیگر هست. شاید من اگر جای او باشم زیاد به این کار ادامه ندهم، اما نتیجه دیگر این کار میتواند محدود کردن مصرف میوه با همان رویکرد محدود کردن مصرف آبنبات باشد. یک سری از مطالعات نشاندهنده این موضوع هستند که وقتی به کودکان گفته شد که آنها فقط مقدار محدودی از یک خوراکی خاص مثل هویج را میتوانند بخورند، کودکان نه تنها هویج را به یک میانوعده مفصلتر ترجیح دادند بلکه هویج بیشتری هم خوردند و از خوردن آن بیشتر از کودکانی که هویج را از بین میانوعدههای مختلف انتخاب کرده بودند، لذت بردند.
البته انجام تحقیقات در مورد کودکان سخت و گمراهکننده است، به همین دلیل شاید دلایل متعدد دیگری پشت این رفتارها باشد، اما به نظر میرسد ترس از دست دادن یک محرک مهم در ترغیب ما به استفاده بیشتر از چیزهایی باشد که در آنها کمبود وجود دارد.
پیشنهاد میکنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
سؤال از دن اریلی | عجله در پاسخ به پیام های دریافتی