یکی از خطاهای ذهنی رایج در زندگی ما انسانها، اشتباه در تشخیص انگیزههای دیگران در مرتکب شدن اقدامات مختلف در زندگی هست. اکثر اوقات به شکلی ناخودآگاه تصور ما بر این است که دیگران هم در محیط و بافتی مشابه ما زندگی میکنند، همچون ما میاندیشند و محدودیتهای مشابه محدودیتهای ما را دارند. این تصورات منجر به آن میشود که نتیجه بگیریم افراد باید دقیقاً همانطوری رفتار کنند که ما رفتار میکنیم و دقیقاً همان عقایدی را داشته باشند که ما داریم؛ و این یعنی خطا در تشخیص تفکرات و انگیزههای فرد مقابل؛ اما میتوان از طریق مدل ذهنی داستان سوم تا حدودی بر این مشکل غلبه کرد.
برای اینکه در هنگام فکر کردن به دیگران کمتر دچار خطا شویم، بهتر است روشهایی برای افزایش همدلی خودمان بیابیم و درکمان را از شرایط دیگران عمیقتر کنیم تا تصوراتمان در مورد افکار آنها، فاصله زیادی با واقعیت نداشته باشد.
هنگام ایجاد تعارض در مواضع و شکلگیری اختلافنظر میان ما و فردی دیگر بهتر است به سراغ داستان سوم برویم. داستان سوم، داستانی هست که نفر سوم بیطرف و عادل از تعارض پیشآمده در میان ما روایت میکند. برای دستیابی به چنین داستانی بایستی خودمان را در جایگاه آن فرد مشاهدهگر قرار دهیم و روایت بیطرفانه را در ذهنمان مرور کنیم.
این اقدام میتواند در موقعیتهای مختلف زندگی به کار گرفته شود. از مذاکرات تجاری و شغلی گرفته تا مشاجرات خانوادگی.
با این کار میتوانیم متوجه شویم که داستان و موقعیت واقعی چیست و مشکل پیشآمده از دید شخص سوم چگونه روایت میشود. آن فرد چقدر با موضع و نظر ما موافق خواهد بود و چقدر با موضع و نظر فرد مقابل ما.
میزان تفاوت و اختلاف میان روایت ما از اختلاف پیشآمده و داستان سوم، نشانگر میزان خطای ما در نگاه به موضوع و یکجانبهگرایی در پرداختن به بحث خواهد بود.
اگر ما خودمان را به مدل ذهنی داستان سوم عادت بدهیم و به کار بردن آن برایمان به یک کار روزمره تبدیل شود، در این صورت اختلافنظرها تا حد زیادی حلوفصل شده و سوگیری ما نسبت به طرفداری از مواضع و افکار شخصی خودمان به شکلی یکسونگرانه تا حدی از بین خواهد رفت و در نتیجه مشکلات و تعارضات نابجای ما در مذاکرات و ارتباط با دیگران کاهش یافته، انرژی و منابع کمتری از ما گرفته خواهد شد.
میتوانید روی این لینک بزنید و وارد کانال تلگرامی یادداشتها شوید
پیشنهاد میکنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را بخوانید:
مدلهای ذهنی ابزاری برای ارتکاب اشتباهات کمتر در زندگی