ما هر روز چندین و چند تصمیم می‌گیریم که تأثیرات ریزودرشتی بر زندگی ما دارند. تصمیماتی که گاه ناخودآگاه و از روی عادت و گاه کاملاً آگاهانه گرفته می‌شوند. در اغلب تصمیمات آگاهانه تلاش ما بیشتر معطوف به گرفتن تصمیمات درست است تا ارتکاب اشتباهات کمتر در تصمیم‌گیری. این گرایش در حالی در ما وجود دارد که عملاً رسیدن به درست‌ترین تصمیم در این دنیا کاری‌ست بسیار دشوار. چون دنیایی که ما در آن زندگی می‌کنیم، دنیایی‌ست بسیار پیچیده و پیوسته در حال تحول.
ما در زندگی مدام با موقعیت‌های ناآشنا و جدید مواجه می‌شویم که انبوهی از انتخاب‌ها را پیش روی ما قرار می‌دهند و ما طبیعتا در پی گرفتن درست‌ترین تصمیمات هستیم؛ اما تصمیمات درست هم صرفاً با نگاه به گذشته می‌توانند فهمیده و درک شوند. البته این شرایط هم در صورتی برقرار خواهد بود که ما با گذشته‌ای واضح و شفاف مواجه باشیم.
از طرفی برخلاف آنچه تصور می‌کنیم نگاه به یک مشکل از زاویه مخالف صرفاً استراتژی‌ها و راه‌حل‌هایی را در مقابل ما قرار می‌دهد که از اشتباهات مرتکب شده در گذشته جلوگیری کند.
برای مثال مردم دوست دارند پول خود را به شکلی سرمایه‌گذاری کنند که بیشترین سود نصیبشان شود؛ اما بعد از اینکه سرمایه‌گذاری مدنظرشان را انجام دادند و به گذشته نگاه کردند، با درس گرفتن از آن گذشته به سمت سرمایه‌گذاری دیگری خواهند رفت که اشتباهات سرمایه‌گذاری قبلی را در آن مرتکب نشوند. در واقع این روش، همان اجتناب از اشتباهات گذشته است نه انتخاب بهترین روش.
یا کسی که رژیم غذایی خاصی را برای خود برمی‌گزیند بعد از مدتی که به گذشته خود می‌نگرد، به دنبال انتخاب رژیم غذایی‌ای خواهد بود که مشکلات کمتری برایش در پی داشته باشد و خطاهای رژیم غذایی قبلی و تغذیه نامناسب تجربه‌شده در آن تکرار نشده باشد.
مادری که در حال تربیت فرزند دوم خویش است، در بهترین حالت می‌تواند با نگاه به گذشته اشتباهات تربیتی فرزند قبلی خود را مرتکب نشود تا به زعم خود بهترین روش تربیتی را در پیش گرفته باشد.
در عمل حرکت ما به سمت تصمیمات درست در زندگی از طریق کاهش اشتباهات و عدم ارتکاب اشتباهات قبلی امکان‌پذیر خواهد بود. در این میان مدلهای ذهنی ابزارهایی هستند که می‌توانند در این مسیر به ما کمک کنند. به این معنی که با استفاده از تجارب گذشته دیگران و جمع‌آوری مفاهیم تأثیرگذار می‌شود به شکل بهتر و مؤثرتری با دنیای پیچیده مواجه شد و مسیر بهتری را در زندگی در پیش گرفت.
استفاده از مدلهای ذهنی می‌تواند منجر به گرفتن تصمیمات بهتر، ارتکاب اشتباهات کمتر و در نتیجه کیفیت زندگی بالاتر شود.
در مجموعه یادداشت‌های با موضوع مدل ذهنی سعی خواهم کرد، در مورد مدلهای ذهنی بنویسم تا در کنار هم آن‌ها را بیاموزیم، تلاش کنیم مصادیق مختلفی از کاربرد مدلهای ذهنی را در زندگی بکاویم و در نهایت به بهترین شکل ممکن آن‌ها را به کار بندیم.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
مدل ذهنی رشد و مدل ذهنی ثابت، نقطه تمایز افراد موفق و ناموفق
