به نظر می‌رسد این روزها با افزایش منابع و کتاب‌های مرتبط با موضوعات اقتصاد رفتاری و سوگیری‌های ذهنی انسان‌ها، تمایل و علاقه افراد به مطالعه و یادگیری مسائل و مطالب مرتبط با این موضوعات افزایش یافته است؛ اما آیا مطالعه و آگاهی در این خصوص می‌تواند مانع از گرفتار شدن افراد در دام رفتارهای غیرمنطقی و سوگیری‌های ذهنی و کنترل تمایل آنان به برخی رفتارهای نه‌چندان عقلانی شود؟ بهترین روش برای جلوگیری از ارتکاب رفتارهای غیرمنطقی پیش‌بینی‌پذیر چیست؟
یکی از مخاطبان دن اریلی سؤالی در این مورد از او پرسیده است.
پرسش
دن عزیز،
به‌عنوان یک معلم در برنامه‌های آموزشی عملی، توصیه‌های بسیاری در مورد چگونگی اجتناب از عادت‌های بد و سوگیری‌های فکری به دانش‌آموزانم ارائه می‌کنم؛ اما گاهی اوقات خودم هم قربانی چنین رفتارها و سوگیری‌هایی می‌شوم، حتی اگر از خطرات آن آگاه باشم. آیا فکر می‌کنی، یک اقتصاددان رفتاری بودن، باعث می‌شود رفتارهای منطقی‌تری داشته باشیم؟
پاسخ
تعصبات رفتاری هر کسی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، حتی آن دسته از افراد را که این مسائل را مورد مطالعه قرار می‌دهند. سوگیری‌های رفتاری همچون خطای دید هستند: حتی زمانی که ما می‌دانیم آنچه می‌بینیم، واقعی نیست، نمی‌توانیم به خودمان در دیدن درست کمک کنیم. بر اساس تجربه من، بهترین استراتژی پذیرش و تشخیص این موضوع هست که ما به شکل پیش‌بینی‌پذیری غیرمنطقی رفتار می‌کنیم. مگر اینکه من رفتارم را بر اساس ترجیح خودم تسهیل کنم.
برای مثال من دوست دارم سبزیجات بیشتری بخورم و می‌دانم که اگر وقتی در یخچال را باز می‌کنم، سبزیجات برای خوردن آماده باشند، در عمل تمایل بیشتری برای این کار خواهم داشت. پس باید مطمئن باشم از قبل یخچال را از غذاهای نه چندان سالم و مفید خالی و سبزیجات را آماده کرده‌ام تا بهانه‌ای برای خوردن غذای سریع و ناسالم نداشته باشم. به شکلی مشابه، من می‌دانم که اگر با یک دوست قرار بگذارم، تمایل بیشتری برای رفتن برای دویدن در صبح روز بعد خواهم داشت. طراحی درست محیط برای خودمان بهترین راه برای کنترل تمایل به رفتارهای غیرمنطقی است.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
سؤال از دن اریلی | بهترین توصیه ای که تاکنون به دن اریلی شده است
سؤال از دن اریلی | میزان اثربخشی انتقاد از دیگران
سؤال از دن اریلی | پایبندی به ارزش‌های شخصی یا حفظ روابط دوستانه؟