یادداشتی از ست گادین در مورد ویروس کرونا

با توجه به شیوع گسترده ویروس کرونا در میان مردمان کشورهای مختلف جهان، ست گادین نویسنده و بلاگر موردعلاقه‌ام اخیراً پستی خواندنی و آموزنده با موضوع این ویروس در وبلاگش منتشر کرده که بد ندیدم این پست را با ترجمه دوست عزیزم مصطفی منبری در اینجا منتشر کنم.

بالغ بر ۲۰ سال است که من، رسانه‌ی دیجیتال Viruses را مطالعه می‌کنم. اکثر چیزهایی که درباره‌ی ویروس‌ها کشف کرده‌ایم، از بررسی آنالوژی، اپیدمیولوژی (همه‌گیری‌شناسی) و رفتارشناسی ویروس‌های واقعی نشأت می‌گیرد.

در اینجا به بیان ایده‌هایی مرتبط با ظهور آرام آرامِ یک تراژدی و فاجعه‌ای غم‌بار می‌پردازم تا شاید برای مقابله با ترس‌ها و انجام طرح‌هایی که هر روز داریم، کمکمان کند.

ویروس‌ها رفتار دیجیتال از خود نشان می‌دهند

شما هر چه از یک کُنسرتِ پرسروصدا دورتر شوید، آرام‌تر می‌شود. اگر یک قطره شیمیایی در یک دریاچه انداخته شود، هرچه بیشتر ته‌نشین شود، رقیق‌تر خواهد شد. ولی ویروس، ضعیف‌تر نمی‌شود و هر بار از نو شروع می‌کند و فرد جدیدی را آلوده می‌سازد. او کاملاً ارگانیک و زنده است، تقسیم می‌شود و گسترش می‌یابد. دچار تغییر و تکامل می‌‌گردد و از میزبان جدیدش، نیرو می‌گیرد.

ویروس‌ها واگیردار هستند

اپیدمیولوژیست‌ها R0 را اندازه می‌گیرند. یعنی تعداد افراد سالمی که ویروس را از یک فرد مبتلا می‌گیرند. مثلاً یک ویروس با R0 برابر ۳، یعنی هرکس که ناقل چنین ویروسی است، سه نفر دیگر را هم آلوده خواهد کرد. مشخص است که اگر R0 بالای ۱ باقی بماند، به معنی آن است که تک‌تک افراد جامعه آلوده خواهند شد. ولی عملاً هرگز چنین اتفاقی نمی‌افتد. چیزی که رخ می‌دهد، شیفت اعداد است. وقتی ویروس سرخجه (measles) در یک مدرسه ابتدایی قرار می‌گیرد، می‌تواند R0 برابر با ۲۰ داشته باشد. ولی در طول زمان، به خاطر شرایط محیطی و سایر عوامل، این عدد پایین می‌آید. در حال حاضر، در مورد ویروس کرونا (Covid-19) این عدد، چیزی بین ۲ الی ۳ تخمین زده می‌شود. البته می‌دانیم که عدد بالای ۲، رقم خیلی زیادی است.

وقتی ما هنوز نمی‌دانیم که مبتلا شده‌ایم، ویروس‌ها می‌توانند همچنان منتشر شوند

البته این چیزی شبیه ویروس‌های کامپیوتری است. هرچند یوتیوب این‌گونه عمل نمی‌کند ولی زیاد هم بی‌ربط نیست. ویروس، اراده، هدف یا آرزویی برای خودش ندارد ولی مادامی که ما آن را شناسایی نکنیم، بی‌وقفه گسترش می‌یابد. R0 افزایش می‌یابد چون بیماری را افرادِ به‌ظاهر سالم، با خود به این طرف و آن طرف می‌برند. تا وقتی که جلوی ازدحام افرادی که ظاهراً سرفه نمی‌کنند ولی می‌توانند ناقل باشند را نگیریم، اکتفا کردن به طرد یا دوری از افرادی که سرفه می‌کنند، کمکی نخواهد کرد.

عوارض و تأثیرات یک ویروس، چیزی متفاوت از توانِ انتشار (virality) آن است

ویروس سرخجه یکی از مسری‌ترین ویروس‌هایی است که می‌شناسیم. ولی خوشبختانه این ویروس، تعداد کمی از افراد مبتلا را می‌کُشد. چون با توجه به اینکه سرعت عفونت و توان انتشار آن بالاست، واکسیناسیون به یک امر فوری و ضروری بدل می‌شود تا قربانیان کمتری بجا بگذارد.

فرار یا اجتناب از این اتفاق، کار خیلی سختی است

ما همگی آموزش دیده‌ایم که یک راه خوب برای مواجهه با استرس عاطفی، «خرید کردن» است. ولی در این مورد، چیز زیادی برای خرید وجود ندارد! اغلبِ افراد سالمی که در معرض ویروس قرار بگیرند، اوقات ناخوشی را سپری خواهند کرد ولی با مصرف مایعات و استراحت، کاملاً بهبود خواهند یافت. هرچند ممکن است به پزشک برای درمان ذات‌الریه یا شاید اکسیژن و دستگاه ونتیلاتور هم نیاز پیدا کنید ولی این نیاز به‌قدری نیست که آن‌ها را بخرید و در خانه نگه دارید. با این حال بهتر است اگر به‌تازگی دچار سرفه شده‌اید، به پزشک مراجعه کنید و مورد معاینه، تست آزمایشگاهی و درمان قرار بگیرید.

اعداد بزرگ در فاجعه‌ای غم‌انگیز، اعداد کوچک را از دیده‌ها پنهان نگه می‌دارند

اگر ۹۸٪ مردم، بیماری را به سلامت پشت سر بگذارند، باز هم معنای آن این است که صدها، هزاران یا میلیون‌ها نفر نخواهند توانست. ممکن است شما شانس بیاورید ولی به هر حال شانسی است! یک تراژدی و رویدادی غم‌بار، به آرامی در حال رخ دادن است و قرار است خیلی از کسانی را که دوستشان داریم، درگیر کند.

ایده‌های ویروسی (Ideavirus) در رسانه‌ها، قبل از ویروس‌های واقعی از راه می‌رسند

یعنی ما دو بار ویروس را تجربه می‌کنیم. یک بار وقتی رسانه‌های وحشت‌آفرین، ما را از ترس آکنده کنند و بار دوم، وقتی ویروس واقعی از راه برسد.

تغییرات R0 به خاطر ازدحام مردم و وجود مکان‌های پرجمعیت رخ می‌دهد

«موزه لوور» به این خاطر بسته شد که عده زیادی از مردم به‌وضوح، متوسط میزان گسترش ویروس را در آنجا تشدید می‌کردند.

ماسک‌زدن، جادوی خوش‌شانسی نیست

افراد حرفه‌ای در پزشکی، به‌خوبی می‌دانند که چگونه با زدنِ ماسک، پوشیدن دستکش و رعایت بهداشت، خودشان را از بیماری‌های جامعه حفظ کنند. ولی ماسک‌های تجاری N95 نمی‌توانند جلوی ذرات ریز ویروس کرونا را بگیرند. تماشای مردمی که ماسک به دهان، در فرودگاه‌ها تردد می‌کنند، در حالی که سطوحی را لمس می‌کنند که ویروس‌ها می‌توانند چند روز در آن سطوح وجود داشته باشند، به‌روشنی گویای آن است که ایده‌ی «ماسک زدن» معجزه نمی‌کند و واقعاً نمی‌تواند از چیزی پیشگیری کند. ولی «شستن دست‌ها» جواب می‌دهد و اگر مداوم و درست انجام شود، نسبتاً می‌تواند پیشگیری کند.

چیزی که هست، اگر هر شخصی در کره زمین، برای سه هفته قرنطینه شود، می‌توانیم با اطمینان به جلو حرکت کنیم ولی جهان، خیلی مرتبط‌تر از این حرف‌هاست. ما فرهنگی جهانی از ارتباطات ساخته‌ایم. هم روابط دیجیتال و هم فیزیکال. حتی اگر قادر به آهسته‌سازی گسترش ویروس شویم، قادر به متوقف‌کردن آن فرهنگ جهانی نخواهیم شد.

کارهای خیلی زیاد و قاطعی می‌توانیم برای ارتقاء سلامت عمومی انجام دهیم

همه می‌توانند در برابر بیماری‌های دوران کودکی و بیماری‌های فصلی واکسینه شوند. همین کار به‌تنهایی می‌تواند جان هزاران نفر را در سال نجات دهد. ما می‌توانیم کمپین‌های قدرتمندی علیه «مستی در حین رانندگی» و علیه «سیگار کشیدن» به راه بیندازیم. ما می‌توانیم آلودگی‌ها را از محیط زیست بزداییم و در مورد «آب پاک» و «بهداشت مناسب»، سرمایه‌گذاری کنیم. با این کار، سالانه میلیون‌ها میلیون انسان، نجات خواهند یافت. هر کدام از این مسائل اگر حل نشوند، در مقایسه با ویروس کرونا، انسان‌های بیشتری را خواهند کُشت. وحشت‌آفرینی چاره‌ساز نیست و در چنین مواردی، تصمیمات مناسب و هوشمندانه، بسیار مؤثرتر از ایجاد آشفتگی و ترس است.

با آرزوی سلامتی، آرامش و پایان هر چه زودتر این اوضاع.

لینک پست ست گادین در مورد ویروس کرونا

لینک کانال تلگرام طعم ست گادین

لینک وبلاگ مصطفی منبری

پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیرا را مطالعه کنید:

اولین قانون انجام کارهای مهم از نظر ست گادین

ویژگیهای فرد کنجکاو از دیدگاه ست گادین

آنچه برای موفقیت لازم هست ولی کافی نیست