اثر ارابه موسیقی پدیدهای را در یک گروه یا جامعه توصیف میکند که در آن اجماع بر سر یک موضوع به دلیل محبوبیت و یا مقبولیت آن بهسرعت قابل دستیابی خواهد بود. در واقع وقتی افراد ببینند ارابهای در حال عبور است و تعدادی بر آن سوارند، بدون اندیشیدن بهدرستی یا نادرستی آن کار و دلیلش، بهسرعت روی آن میپرند و با اکثریت همراه میشوند.
در مجموع، اثر ارابه موسیقی نشانگر تمایل و ترجیح مردم به دنبال کردن جریانات و تصمیمات اجتماعی است، جریاناتی که اکثریت با آن همراه و همگام باشند. بر این اساس احتمال پذیرش یک ایده توسط مردم با افزایش تعداد افرادی که آن ایده یا تصمیم را میپذیرند، افزایش خواهد یافت.
البته گاهی اوقات این رفتار میتواند منطقی باشد. همچون زمانهایی که محصول یا ایدهای بر اساس مطالعه و تحقیقات مستند، توسط اکثریت پذیرفته میشود؛ اما برخی اوقات هم احتمال دارد، شکلگیری یک فضا یا جریان اجتماعی باعث تمایل تدریجی مردم به سمت پذیرش یک ایده شود و این جریان رفتهرفته شامل اکثریت شود.
تفکر گروهی برای تجزیهوتحلیل سناریوهای مختلف به طرز وحشتناکی دچار خطاست و میتواند پیامدهای بسیار مخربی داشته باشد و باعث گرفتن تصمیمات گروهی اشتباه شود؛ اما اگر این فرایندها بهصورت فعال مدیریت شوند، میتوانند نتایج مفیدی به همراه داشته باشند.
بیشک روشهای مختلفی برای مدیریت فعال تفکر گروهی وجود دارد، ازجمله این روشها میتوان به ایجاد فرهنگ پرسشگری در میان اعضا، اطمینان از اینکه هر کسی ایدهها را به شکلی نقادانه مورد بررسی قرار میدهد، تعیین نقش وکیل مدافع شیطان در بحثها و بررسیهای گروهی، وجود افرادی در گروه با نظرات متفاوت، کاهش تأثیر رهبری در پیشنهادات اعضای گروه و تقسیم گروه به زیرگروههای مستقل، اشاره کرد.
پیشنهاد میکنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
شواهد داستان گونه یا Anecdotal Evidences