یکی از آموزه‌ها و عقاید مهم رواقیون این است که هیچ چیزی در زندگی قطعی نیست و به جز اراده خودمان، بر هیچ چیز دیگری کنترل نداریم. شاید این اصل بهترین اصلی باشد که هر کسی می‌تواند در زندگی خود پیاده کند و با درک عمیق آن بیشترین آرامش را در زندگی‌اش تجربه کند. پذیرش این اصلی باعث خواهد شد که در هر موقعیتی و در هر شرایطی هم برای موفقیت آماده باشید و هم برای شکست. اگر اوضاع بر وفق مراد نبود، چندان گرفتار خشم و رنجش نخواهید شد و از طرفی نگرانی چندانی قبل از رسیدن به نقطه پایانی نخواهید داشت.
رواقیون صرفاً قضاوت‌ها و اقدامات را خوب یا بد می‌دانند و تلاش می‌کنند هیچ چیز دیگری غیر از آن را بد یا خوب تلقی نکنند. روشی هم که برای مواجهه با اتفاقات بد و ناخوشایند در پیش می‌گیرند، همان فاصله‌گذاری شناختی است. به این معنا که هر آنچه در اطراف ما اتفاق می‌افتد نه خوب است و نه بد و آنچه باعث می‌شود اتفاقات در نظر ما خوب یا بد جلوه کنند، قضاوت‌های ما هستند و منافعی هستند که ما برای خودمان در نظر گرفته‌ایم. چنین رویکردی باعث خواهد شد تمرکز فرد نه بر گذشته باشد و نه بر آینده؛ از این رو همواره تمام تلاشش را بکند تا بهترین و درست‌ترین اقدام ممکن را انجام دهد.
ذهنِ نگران همیشه چندین قدم جلوتر در حرکت هست و پیوسته در برزخی ناخوشایند منتظر آینده، اما رواقیون با پذیرش اینکه بر هیچ چیز دیگری جز اراده خودشان کنترل ندارند، پیوسته در اینجا و اکنون زندگی می‌کنند.
بدبختی هیچ جایی در ذهن رواقیون ندارد، چون آنان پیوسته از رویدادهای بیرونی که هیچ کنترلی بر آنها ندارند، دوری می‌کنند و ارزش ذاتی برایشان قائل نمی‌شوند. آنها تسلیم هر آن چیزی می‌شوند که اتفاق افتاده و هیچ گونه پریشانی خاطر بهشان دست نمی‌دهد چون می‌دانند که حداکثر استفاده را از آنچه در کنترل و اختیارشان بوده کرده‌اند.
یکی از یادآوری‌هایی که مارکوس اورلیوس به خودش می‌کرد این بود که:
مهم نیست کجا هستیم و چه می‌کنیم. عمر انسان کوتاه است و باید طوری زندگی کند که گویی روی قله کوه ایستاده. نباید توجهی به شرایط و موقعیت‌های دوروبر خود داشته باشد. هر چیزی که اینجا ما را آشفته می‌کند، روی تپه، کنار ساحل یا هر جای دیگری نیز همین تاثیر را دارد. ما باید دیدگاه خود را عوض کنیم. بدین شکل رواقیون می‌توانند با قناعت و شادی قلب زندگی کنند، حتی اگر دیگران علیه‌شان باشند و محیط واقعی عذاب آور. هر جا باشیم، قضاوت‌هایمان همچنان رها هستند و جایگاه هوای نفس محسوب می‌شوند.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
معرفی کتاب | چگونه مثل امپراتور روم فکر کنیم اثر دونالد رابرتسون
چنین تصوری نداشتم از کلمه رواقیون…خیال میکردم یه اکیپ شدیدا جبری هسن. چه خوب بود نگاهشون. نکاهی که ساده هست ولی پابندبودن بهش اصلا آسون نیست! خودتون هم گمونم چنین مسلکی دارید!
درسته، نوع نگاه رواقیون به دنیا و قوانینی که به زندگی دارن، خیلی جذاب و به نظرم در دنیای امروز بسیار کاربردی و اثربخش هست.
البته من هم تلاش می‌کنم که از آموزه‌های این مکتب یاد بگیرم و در عمل به کار ببندم.