فرضیات پنهان در استدلال و چگونگی تشخیص آن‌ها

همان‌طور که قبلاً هم گفته شد، استدلال از یک سری فرضیات و یک نتیجه نهایی تشکیل شده و بررسی این فرضیات و نتایج جزو الزامات پی بردن به اعتبار و درستی یک استدلال هست. اما تمام فرضیات استدلال‌هایی که در یک متن یا سخنرانی عادی مطرح می‌شوند، به شکلی واضح…

بیشتر بخوانید »

استدلال معتبر را چگونه تشخیص دهیم؟

در یادداشت قبلی در مورد شکل استاندارد یک استدلال و چگونگی تشخیص آن توضیح دادم. در ادامه مجموعه یادداشت‌های در مسیر تفکر نقادانه، این بار قصد دارم نکاتی در مورد اینکه استدلال معتبر چیست؟ و چگونه می‌توان یک استدلال معتبر را تشخیص داد؟ شرح دهم. از جمله مشخصه‌های مهم یک…

بیشتر بخوانید »

چگونگی تشخیص استدلال در میانه یک بحث

در یادداشت قبلی از مجموعه یادداشت‌های در مسیر تفکر نقادانه، در مورد بحث یا مباحثه نوشتم و توضیح دادم که منظور از بحث در تفکر نقادانه چیست. در همان یادداشت اشاره شد که هر بحثی متشکل از مجموعه‌ای از استدلال‌هاست. برای بررسی یک مباحثه و ارزیابی آن ما باید در…

بیشتر بخوانید »

بحث یا مباحثه چیست؟

اساسی‌ترین بخش تفکر نقادانه، شناسایی، شروع و ارزیابی یک بحث هست. مردم عادی معمولاً از واژه بحث یا مباحثه به معنای نزاع و جدل میان افراد استفاده می‌کنند اما در تفکر نقادانه منظور از یک بحث یا مباحثه مجموعه‌ای از استدلال‌هاست که در هرکدام از این استدلال‌ها فهرستی از گزاره‌ها…

بیشتر بخوانید »

جایگاه تعیین‌کننده تسلط بر معانی و مفاهیم واژه‌ها در تفکر نقادانه

توانایی فکر کردن به شکلی شفاف و واضح هسته مرکزی تفکر نقادانه را تشکیل می‌دهد. برای پاسخ دادن به یک سؤال یا بررسی یک ادعا، ما باید در اولین گام به معنا و مفهوم سؤال یا ادعای مطرح‌شده پی ببریم. ازاین‌رو توجه به معانی و مفاهیم اولین گام در داشتن…

بیشتر بخوانید »

مهارت‌های جنبی تفکر نقادانه

تفکر نقادانه صرفاً یک مهارت مستقل، مجزا و محدود نیست که بتوانیم با فراگیری چند تکنیک و تعریف، تفکر خود را به شکلی مناسب پرورش داده و نگاهی تحلیلگرانه و انتقادی به اتفاقات پیرامون خودمان داشته باشیم. تفکر نقادانه تشکیل‌شده از مهارت‌های جنبی هست که علاوه بر یادگیری و پرورش…

بیشتر بخوانید »

آزمونی برای سنجش میزان تمایل افراد به تفکر نقادانه

آزمونی وجود دارد به نام California Critical Thinking Disposition Inventory که یک آزمون روانشناسی برای سنجش میزان تمایل فرد به تفکر نقادانه هست. این آزمون هفت عادت فکری را مدنظر دارد که نقش اصلی را در تفکر نقادانه بازی می‌کنند و برای دانستن اینکه شیوه تفکر ما چه میزان به…

بیشتر بخوانید »

الزامات دستیابی به تفکر نقادانه

تفکر نقادانه یک مهارت فراشناختی است. به این معنی که مهارتی هست که در آن به فکر کردن خودمان می‌اندیشیم و یک لایه بالاتر از اندیشه فردی خویش قرار می‌گیریم. برای این کار ما باید اصول استدلال را به‌خوبی بدانیم و در مورد استدلال‌های فردی‌مان به‌نوعی یک خودارزیابی انجام دهیم….

بیشتر بخوانید »

اهمیت تفکر نقادانه در زندگی انسان امروزی

اهمیت تفکر نقادانه در زندگی انسان امروزی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. با توجه به اینکه در سال‌های اخیر دسترسی به فضای دیجیتال، حجم ارتباطات انسانی و اطلاعات در دسترس بشر، توسعه  چشم‌گیری داشته و این روند صعودی همچنان ادامه دارد، داشتن ذهنی نقاد که بتواند این حجم…

بیشتر بخوانید »

تفکر نقادانه چیست؟ | توانمندی‌های یک متفکر نقاد

تفکر نقادانه توانمندی فکر کردن شفاف و منطقی در خصوص چیزهایی است که به آن‌ها باور داریم و یا انجامشان می‌دهیم. ما با داشتن تفکر انتقادی قادر خواهیم بود میان ایده‌ها و دیدگاه‌های مختلف ارتباط برقرار سازیم و آن‌ها را به شکلی منطقی و اصولی مورد نقد و بررسی قرار…

بیشتر بخوانید »