دیروز متن مصاحبه‌ای از دکتر محمود سریع‌القلم با خبرگزاری ایسنا را مطالعه می‌کردم که مثل همه مصاحبه‌ها و آثارشان، به موارد بسیار خوب و قابل تاملی اشاره کرده و نکات ارزشمندی بیان نموده بودند.
موضوع مصاحبه «وضعیت اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کشور، مقایسه آن با کشورهای توسعه یافته و ارائه راه‌حلهایی برای مشکلات جاری» بود.
گزیده‌ای از مصاحبه
در ادامه بخش‌هایی از صحبت‌های ایشان را عینا بازنشر می‌کنم:
- توسعه‌یافتگی یک آناتومی دارد. لازم است بین ارکان شهروند، جامعه و حکومت به درک صحیحی رسید. این درک صحیح تابع تجربه بشری است. در انگلستان هنوز یک قرن نشده که دموکراسی به معنای دقیق مفهوم برقرار شده در حالی که فرآیند آزادی فکر، آزادی رسانه، آزادی دانشگاه، جامعه مدنی و فعالیت بخش خصوصی از چهار قرن پیش آغاز شده است.
- ژاپنی‌ها اواسط قرن نوزدهم با مطالعه ای که کردند، متوجه شدند باید سیستم‌های مدیریت در آموزش، بانکداری، کشاورزی، نیروی دریایی، اداره پست و غیره را از دیگران بیاموزند. از ۲۳ کشور حدود دو هزار نفر مشاور گرفتند و سیستم ساختند. در جریان سیستم‌سازی، فرهنگ بومی خود را نیز به کار گرفتند. مبنای تحول در ژاپن، ایجاد سیستمی ارکان توسعه در صنعت، بانکداری، تولید و تجارت و ایجاد مزیت نسبی بود. بعد به تدریج نظام سیاسی-عقلانی مبنی بر تحزب و رقابت حزبی و آزادی‌های سیاسی شکل گرفت. سیستم‌سازی، آزادی فعالیت اقتصادی، حقوق شهروندی و تولید ثروت مراحل اولیه آناتومی توسعه یافتگی هستند که ژاپنی‌ها دقیق متوجه شدند و عمل کردند. دموکراسی طبقه پنجم این عمارت توسعه یافتگی و به نوعی نتیجه تولید ثروت و صنعتی شدن است.
- دموکراسی در قرن بیستم ظهور کرد در حالی که پیش‌زمینه‌های آن از قرن هفدهم آغاز شده بود.
- در قرن نوزدهم، اقشار وسیعی از مردم آلمان، فرانسه و انگلستان، کتابخوان بودند، آگاهی اجتماعی و ملی داشتند. در اواسط قرن نوزدهم انگستان، حدود شش هزار رمان فقط چاپ شده بود.
- مدرنیته معنای وسیع تاریخی دارد. ولی چند بنیان آن کلیدی است. پذیرفتن علم و شناخت از طبیعت برای زندگی مطلوب، پذیرفتن، جدی بودن و کیفیت زندگی دنیایی، پذیرفتن کثرت گرایی فکری و پلورالیسم اجتماعی، پذیرفتن آزادی‌های فردی و حق متفاوت بودن. این مبانی فرصت تعامل معقول میان شهروندان از یک طرف و شهروندان و حکومت از طرفی دیگر را فراهم می‌کند.
- دموکراسی پنج مبنا دارد: نظام حزبی، گردش قدرت، رسانه‌های آزاد، بوروکراسی کارآمد و تولید ثروت توسط بخش خصوصی.
- در یک جامعه مدرن مردم و مسئولین به تفاوت اندیشه اعتقاد دارند. نیازی به دروغ گفتن ندارند. به سیستم، ساختار، رویه، قانون، آیین نامه اعتقاد دارند. حقوق شهروندی را رعایت می‌کنند. وارد حریم خصوصی افراد نمی‌شوند. مردم حق تشکل و سوال کردن دارند. جامعه تشکل و سازماندهی دارد. انتخابات روش صلح‌آمیز تغییر سیاست‌ها و جهت‌گیری‌هاست. (مانند خروج انگلستان از اتحادیه اروپا از طریق آراء عمومی) و پارلمان بنیان تصمیم سازی‌ها و تصمیم گیری‌هاست.
- ویژگی‌های مردم ایران مانند خودمحوری، خودبزرگ‌بینی، عدم همکاری با دیگران، حذف دیگران، کوتاه بودن افق کار، منصف نبودن و غیره عموما معلول هستند. طبعا نه علل هستند و نه حالت ژنتیک دارند. آنقدر در تاریخ رفتاری حضور و دوام داشته‌اند که بعضی از آنها به عنوان ویژگی‌های ژنتیک نام می برند. این ویژگی‌ها قابل اصلاح هستند مشروط به اینکه ساختارهایی به وجود آیند که افراد نیازی به این گونه رفتارها نداشته باشند. ساختار در دو واژه قابل خلاصه است: رقابت و شایسته‌سالاری. در جامعه‌ای که این دو عنصر ساختاری وجود داشته باشد افراد می‌آموزند که باید زحمت بکشند و رشد کنند و نیازی به حذف و تخریب و تملق ندارند زیرا آنها کاربرد ندارند.
نقش مطالعه در توسعه
با توجه به مطالب عنوان شده، ملاحظه می‌شود که ما تا چه اندازه در مسیر توسعه و پیشرفت گام برمی‌داریم و چه پیشنیازهایی را رعایت کرده‌ایم و کدام‌ها را باید رعایت می‌کردیم که از آن غافل شده‌ایم.
به نظر بنده سرانه مطالعه در جامعه یکی از مواردی است که در این مصاحبه به آن پرداخته شده و مردم اگر اراده کنند و تصمیم بگیرند که آن را در زندگی خود پیاده کنند و در آن جهت اقدام نمایند، می‌توان به پیشرفت‌ها و تغییرات مثبت و مهمی امیدوار بود.
همانگونه که دکتر سریع‌القلم به درستی اشاره کرده است، کشورهای مدرن و پیشرفته حال حاضر، قبل از اینکه به پیشرفت‌های چشمگیر دست یابند، مردمشان اهل فرهنگ و مطالعه بوده‌اند و در چنین بستری توسعه و پیشرفت حاصل شده است.
بنابراین مسیر توسعه یک ملت از آمار بالای مطالعه و آگاهی روزافزون آن ملت عبور می‌کند و برای دستیابی به آن چاره‌ای جز به وجود آمدن یک عزم و اراده ملی و اقدام جمعی وجود ندارد.
مطالب مرتبط:
اعتماد به نفس و روشی برای تقویت آن
خلاصه‌ای متفاوت از کتاب ۷ عادت مردمان مؤثر
سلام
من به تازگی با سایت شما آشنا شدم. مطالب ناب و عالی‌ای دارید.
فقط اگر امکان دارد، در خصوص راه‌های طراحی سایت نیز آموزش‌هایی را قرار بدهید تا مورد استفاده مراجعین سایت شما قرار بگیرد. مطالبی ساده و مفید و کاربردی.
سپاسگزارم
پوریا جان،
سلام،
ممنونم از لطفت و خوشحالم از اینکه یادداشت‌ها مورد توجهت قرار گرفتن.
واقعیت اینه که من هیچ تخصصی در زمینه طراحی سایت ندارم و هر آن چیزی که می‌بینی حاصل تلاش‌های کوچکی هست که در طول چهار سال گذشته و در مقاطع مختلف زمانی انجام دادم که به نظرم همین باعث شده ظاهر و امکانات وب‌سایت چندان حرفه‌ای نباشند.
اینجا گوشه خلوتی هست صرفا برای نوشتن و گفتن از چیزهایی که در طول روز می‌خوانم و تلاش می‌کنم که یاد بگیرم و دغدغه چندانی در خصوص طراحی سایت ندارم.
مطمئنم با جستجویی ساده، انواع آموزش‌ها را خواهی یافت.
امیدوارم هر چه زودتر دست به کار بشی و اگر وب‌سایت شخصی داشتی، آدرسش رو اینجا برام بفرستی تا دوستی عمیق‌تری بینمون شکل بگیره.
موفق باشی.