نسیم نیکلاس طالب یک کتاب نسبتا حجیم نوشته و در آن به طور مفصل توضیح داده که قوی سیاه چیست و چه رخدادهایی را قوی سیاه میگویند و چطور میتوان از نوع خوب آنها بهرهبرداری کرد و از نوع بدشان تا جای ممکن حذر کرد. طبیعتاً در یک یادداشت چندصد کلمهای نمیتوان توضیحی کامل در این خصوص ارائه داد. اما مسئلهای که وجود دارد این هست که خیلی از افراد با خواندن کتاب قوی سیاه دچار بدفهمی میشوند و پدیدههای مختلف را با عنوان قوی سیاه تشریح و علتیابی میکنند، در حالی که بیشتر پدیدههای اطراف ما جزو رخدادهای غافلگیرکننده قابل پیشبینی و متفاوت از قوی سیاهی هستند که نسیم طالب در مورد آنها نوشته و توضیح داده است.
تعریف نسیم طالب از قوی سیاه با سه مشخصه تعیین میشود:
- رخدادی که غیرقابل پیشبینی باشد،
- تأثیری بزرگ داشته باشد،
- مطرح کردن توضیحات معطوف به گذشته و روایتگونه درباره این رخدادها باعث شود کمتر از آن چیزی که در واقع هست تصادفی و بیشتر از حد واقعی قابل پیشبینی به نظر برسند.
اما برخی رخدادها هم هستند که دارای مشخصههای زیر هستند و مردم به اشتباه فکر میکنند که آنها قوی سیاه بودهاند:
- حداقل برخی از افراد از آن باخبر بودهاند،
- شرایط به مرور زمان وخیمتر میشده،
- سرانجام آن اتفاق ناگوار به شکلی قابل توجه رخ داده و همچون بمبی منفجر و تبدیل به یک بحران شده و اکثریت از آن رخداد شوکه شدهاند.
چنین اتفاقاتی با اینکه قابلپیشبینی هستند اما معمولاً افراد خبر از زمان دقیق رخ دادن حادثه ندارند.
سوگیریهای مختلفی باعث میشود که ما بر اثر حوادث ناگواری که اتفاقاً قابل پیشبینی هم هستند، غافلگیر شویم.
غالباً بزرگترین سوگیری منتهی به این غافلگیری سوگیری خوشبینی افراطی هست که بر اساس این سوگیری بسیاری از افراد فکر میکنند اتفاقات بد و فجایع صرفاً برای دیگران رخ میدهد و آنان از چنین رخدادهایی در زندگیشان مصون هستند.
سوگیری دیگری که منجر به غافلگیری ما در مواجهه با فجایع میشود، توهم کنترل هست که بر اساس آن تلقیمان بر این هست که میتوانیم بر روی عواقب اتفاقاتی که از کنترلمان خارج هستند تأثیر ایجاد کنیم.
سوگیری سوم هم نزدیکبینی هست که بر اساس آن ما بیشترین تمرکزمان بر آثار کوتاهمدت اتفاقات مختلف هست و چندان توجهی به آینده و تبعات بلندمدت تصمیمات و رفتارهای خودمان نداریم و اغلب تصور میکنیم عواقبی که در آینده دور اتفاق میافتند هر قدر دورتر باشند تأثیرشان هم کمتر و کوچکتر خواهد بود.
تمام این خطاها و سوگیریها به مرور باعث میشوند که ما در زندگی به سمت فجایع و اتفاقات ناگواری حرکت کنیم که گاهی خیلی دیر متوجه شروع روند رخ دادن آنها میشویم.
پیشنهاد میکنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
۵ توصیه از نسیم طالب در مورد قوهای سیاه زندگی