دنیل کانمن در کتاب «تفکر، سریع و کند» گفته:
عبارت «توجه کن» کاملاً بجاست. شما بودجه محدودی از توجه در اختیار دارید که می‌توانید به فعالیت‌های معمول اختصاص دهید و چنانچه فراتر از بودجه‌تان صرف کنید، دچار مشکل می‌شوید. ویژگی فعالیت‌های نیازمند تلاش این است که با یکدیگر تداخل پیدا می‌کنند و به همین دلیل، بسیار سخت یا کاملاً ناممکن به نظر می‌آید که بتوان چندین فعالیت را در زمان واحد انجام داد.
ممکن است چندین کار را در آن واحد انجام دهید، اما تنها به شرطی که آسان و بی دردسر باشند. تمرکز عمیق بر یک مسئولیت می‌تواند افراد را عملاً کور کند، حتی در مورد محرک‌هایی که در وضعیت عادی توجه شخص را به خود جلب می‌کنند.
همانطور که قبلاً هم در این وبلاگ اشاره کرده‌ام بر اساس نظریه مطرح شده از طرف دنیل کانمن، مغز ما دارای دو سیستم یک و دو هست که در زمان بیداری همواره فعال‌اند؛ ولی سیستم دو اکثر اوقات در حال استراحت و آماده به کار به سر می‌برد و بیشتر کارها را به سیستم سریع و کم دقت یک واگذار می‌کند.
هر وقت که حالتی غیرعادی یا ناشناس و یا پیچیدگی خاصی مشاهده شود، سیستم دو وارد عمل می‌شود و زمام امور را در دست می‌گیرد.
در واقع کارکرد بیشتر سیستم دو باعث خستگی ذهنی ما و کارکرد کمتر آن باعث عملکرد نامناسب و پر خطای مغزمان می‌شود. از این رو هر چه بهینه‌تر بتوانیم بین سیستم یک و دو تقسیم کار انجام دهیم، به همان اندازه ذهن ما عملکرد کارآمدتری خواهد داشت و بازدهی بالاتری به دست خواهد آمد.
توزیع تمرکز و فکر کردن هم‌زمان به موضوعات مختلف این کارایی و اثربخشی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث کاهش کارکرد آن به میزانی چشمگیر می‌شود.
از این رو برای افزایش کارایی مغز لازم هست این موضوع را بیشتر مدنظر قرار دهیم.
به نظرم یکی از دزدان بزرگ توجه و تمرکز ما در این روزها شبکه‌های اجتماعی هستند که افراد معمولاً بسته به اهداف خودشان و پشتکاری که در این خصوص دارند برای مدیریت حضور در این شبکه‌ها تلاش و برنامه‌ریزی می‌کنند و بسیاری از اوقات صرفاً در جهت کاهش حضور در این شبکه‌ها اقدام می‌کنند.
بر اساس تجربه‌ای که داشته‌ام، به نظرم حضور حتی روزانه نیم ساعته در شبکه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام و توییتر و پیگیری محتوای نامناسب می‌تواند بخشی از توجه و افکار ما را در کل روز مشغول و درگیر خود نگه دارد. این میزان بسته به موضوعات و مسائلی که ما پیگیر آنها هستیم، می‌تواند متفاوت باشد.
به نظرم علاوه بر مدت زمان حضور روزانه در شبکه‌های اجتماعی، محتوا و مطالب دنبال شده هم تأثیر بسیاری بر درگیری توجه و تمرکز ما خواهد داشت.
حضور حتی چند دقیقه‌ای در شبکه‌های اجتماعی و پیگیری مطالب و محتوای زرد و غیرمفید تأثیر منفی بزرگ‌تر از حد انتظاری بر فکر و ذهن ما می‌گذارد و شاید بخش بزرگی از توجه ما را در طول روز به خود مشغول کند.
از این رو به نظرم بهترین و اثربخش‌ترین اقدام در جهت افزایش تمرکز و توجه به امور موردنظر نه تنها کاهش ساعات حضور در شبکه‌های اجتماعی بلکه فیلتر سختگیرانه‌تر کانال‌ها و صفحات مختلف با محتواهای غیرمفید و زرد هست؛ محتواهایی که همچون غذاهای ناسالم ذهنی صرفا فضای مغز ما را اشغال می‌کنند و دیگر هیچ دستاورد و بهره‌ای برای ما به همراه ندارند.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه مطالب زیر را مطالعه کنید:
توجه و تمرکز ، باارزشترین و تأثیرگذارترین دارایی‌های ما
درود آقای قربانی
در بارۀ شبکه های اجتماعی و وقت کُشی و شاید بهتر باشد بگوییم؛ خودکُشی در آنها با بازدید صفحات زرد و قرمز و آبی، حق با شماست. اما نکته این جاست که تا این سختگیری ها کمی لطیف و خوشایند نشوند، ممکن نیست بتوانیم آنها را اجرا کنیم.
ذهن ما از انجام کارهای سخت و ناخوشایند گریزان است! در این ماجرا چطور باید ذهن را با خود همراه کنیم؟ پاینده باشید.