بسیاری از تولیدکنندگان محتوا در بازار ایران به صورت فریلنسری کار می‌کنند و به همین خاطر مذاکره با کارفرمایان و گرفتن پروژه‌های کوچک و بزرگ تولید محتوا بخش مهمی از کار آنان را تشکیل می‌دهد. از طرفی این بازار در ایران بازاری نوپا هست و این باعث شده شکل توافق میان کارفرما و فریلنسر هنوز قالبی فراگیر و مورد قبول اکثریت پیدا نکرده باشد.
طبیعتاً کارفرمایان به دنبال حداکثرسازی کیفیت پروژه‌شان با حداقل هزینه هستند و از طرفی فریلنسرها هم به عنوان طرف دیگر مذاکره در پی دستیابی به منافع خودشان هستند. در این میان آنچه بیش از هر چیزی اهمیت دارد، توافق ابتدای پروژه و تعهدی هست که دو طرف به همدیگر می‌دهند.
چندی پیش دوستی برایم ایمیلی فرستاده بود و از من در مورد موارد مهمی که در کار تولید محتوا به صورت فریلنسری بایستی با کارفرما توافق شود، پرسیده بود.
در ادامه سعی می‌کنم مواردی را که به نظرم مهم هستند و بایستی مورد توافق قرار گیرند فهرست کنم و توضیح مختصری راجع به هرکدام ارائه دهم.
یک فریلنسر در حوزه تولید محتوا لازم هست در حین بستن قرارداد و یا انجام توافق با کارفرما موارد زیر را مدنظر قرار داده و شفاف‌سازی‌های لازم را در این خصوص انجام دهد.
۱. فردی که فریلنسر باید به او پاسخگو باشد
بهتر است حتی در صورتی که طرف قرارداد یک شرکت یا مجموعه هست، نفری که فریلنسر بایستی با او در ارتباط باشد و تأییدیه نهایی او را در مورد تحویل کارها اخذ کند، مشخص شود.
این کار باعث ممانعت از بروز بسیاری از مشکلات هماهنگی و تحویل پروژه در مقاطع مختلف پروژه خواهد شد.
۲. هدف اصلی
اصلی‌ترین موضوع مورد توافق در قرارداد بایستی هدف از انجام پروژه باشد. شاید کارفرما یک سری اهداف غیرواقع‌بینانه و رؤیایی از تولید محتوا در ذهن داشته باشد که قابل تحقق نباشند و یا اینکه نیاز به منابع بیشتری داشته باشند. عدم توافق در مورد این مسئله ممکن است باعث بروز مشکلاتی در ادامه کار شود.
از این رو بهتر است فریلنسر از ابتدا هدف کارفرما را از انجام پروژه و اینکه واقعاً این هدف قابل دستیابی هست یا نه، بداند و توافقات لازم بر سر آن صورت گیرد.
۳. روش اندازه‌گیری هدف
علاوه بر توافق بر روی اهداف انجام پروژه، لازم هست که نحوه اندازه‌گیری کمی و کیفی این اهداف هم مشخص شوند. توافق بر روی نحوه اندازه‌گیری دستیابی به هدف باعث پیشگیری از بروز بسیاری از اختلافات در هنگام اجرا و تحویل‌دهی پروژه خواهد شد.
۴. تأثیر عملکرد بر قرارداد
موضوع مهم بعدی نحوه تأثیر کیفیت عملکرد بر اجرای قرارداد است. برخی اوقات کارفرمایان به بهانه‌ای کوچک کل قرارداد را فسخ و یا بخش بزرگی از مبلغ را از قرارداد فریلنسر کم می‌کنند. بهتر است نحوه تأثیر کیفیت عملکرد بر اجرای قرارداد هم تا جای ممکن با کارفرما مورد توافق قرار گیرد.
۵. موضوعات تولید محتوا
از جمله مواردی که بایستی در ابتدا با کارفرما هماهنگ شود و در قرارداد هم عنوان گردد، موضوعاتی هستند که لازم هست در ادامه راه در مورد آنها محتوا تولید شود. بهتر است این توافق در همان ابتدای کار صورت گیرد.
۶. خطوط قرمز
برخی کارفرماها خطوط قرمز خاصی در خصوص محتوای تولیدی و موارد اشاره‌شده در آنها دارند. بهتر است در هنگام عقد قرارداد این موضوع با کارفرما مطرح و توافقات لازم در صورت نیاز انجام شود.
۷. برنامه تولید محتوا
برنامه تولید محتوا بخش مهم دیگری از قرارداد است که شاید نیاز باشد به عنوان پیوستی مستقل به قرارداد اضافه شود.
در این پیوست بایستی برنامه تولید محتوا و حجم کاری که کارفرما از فریلنسر در بازه‌های مختلف زمانی طول اجرای قرارداد انتظار دارد، به وضوح مشخص شود.
۸. نحوه تحویل محتوا
در قرارداد بایستی به وضوح به این موضوع اشاره شود که نحوه تحویل محتوای تولیدی چگونه خواهد بود. برای مثال ممکن است کارفرما درخواست ارسال محتوا در قالب دی‌وی‌دی و یا ایمیل را داشته باشد و یا اینکه خواستار ارسال فایل‌ها از طریق شبکه‌های اجتماعی باشد.
عدم توافق بر سر این مسئله باعث بروز برخی اختلافات و سردرگمی‌ها در میانه اجرای پروژه خواهد شد.
۹. روش پرداخت
یکی از مهم‌ترین نکات قرارداد برای فریلنسر، نحوه دریافت حق‌الزحمه است. در قرارداد بایستی بازه‌های زمانی پرداخت و نحوه پرداخت به صورت کامل مورد اشاره قرار گیرد.
از جمله موارد مهمی که لازم هست در قرارداد عنوان شود، اساس روش پرداخت است. به این معنی که قرار است مبلغ دریافتی بر اساس زمان انجام پروژه و در بازه‌های مشخص زمانی صورت گیرد یا بر اساس میزان درصد پیشرفت پروژه. در صورتی که پرداخت بر اساس روند پیشرفت پروژه باشد، بهتر است نحوه اندازه‌گیری میزان پیشرفت پروژه هم توافق شود.
۱۰. شرح کار
در قرارداد علاوه بر شرح کامل کار بایستی این موضوع که حجم و شرح کار ثابت است و یا در ادامه بر اساس روند پیشرفت پروژه و بازخوردهای دریافت شده تغییر خواهد کرد، مورد توافق قرار گیرد.
۱۱. مالکیت
موضوعی که شاید هنوز در کشور ما آن‌چنان اهمیتی به آن داده نمی‌شود، بحث مالکیت محتواست. اینکه مالکیت نهایی محتوای تولیدی با چه کسی خواهد بود. این مسئله شاید در نگاه اول بی‌اهمیت و یا ساده تلقی شود ولی می‌تواند در آینده باعث اختلافات حقوقی پیچیده‌ای شود.
۱۲. دامنه انجام کار
موضوع مهم دیگری که در قرارداد تولید محتوا اهمیت دارد این است که تولیدکننده محتوا صرفاً محتوای متنی تولید و به کارفرما ارائه می‌کند یا تعهدات دیگری هم خواهد داشت.
از جمله اینکه کار آماده‌سازی تصاویر و انجام کارهای مربوط به سئو و … با چه کسی است. بهتر است همه این موارد به صورت جزئی در حین عقد قرارداد با کارفرما هماهنگ و توافق شود.
۱۳. نحوه تهیه تصاویر
در صورتی که لازم باشد تولیدکننده محتوا تصاویر را هم به متن اضافه کند، بهتر است چگونگی تهیه تصاویر و نحوه انجام این کار هم مشخص شود. این موضوع که آیا لازم هست تصاویر از سایت‌های مخصوص این کار دانلود شود یا اینکه تصاویر اوریجینال تهیه شود. همچنین اینکه کار ویرایش تصاویر بایستی توسط خود فرد انجام گیرد یا فرد دیگری این کار را انجام خواهد داد.
شاید شما هم مواردی را سراغ داشته باشید که با اضافه کردن به این فهرست باعث تکمیل شدن آن خواهد شد. لطفا این موارد را در زیر این مطلب بنویسید، تا فهرست کامل‌تری شکل گیرد.
پیشنهاد می‌کنم بعد از مطالعه این یادداشت، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
دلیلی برای نداشتن وبلاگ | شاید نظرات و دیدگاههایم در آینده تغییر کنند
