در یادداشت قبلی با عنوان مدلهای ذهنی ابزاری برای ارتکاب اشتباهات کمتر در زندگی، قرار بر این شد که به سراغ مدلهای ذهنی برویم و هفته‌ای یک مدل ذهنی را مورد بررسی قرار دهیم. اولین مدل ذهنی، مدل ذهنی پادشکنندگی، مفهومی است که نسیم نیکولاس طالب در کتابی به همین نام به طور مفصل به آن پرداخته و معرفی‌اش کرده است.
نسیم طالب در مورد پادشکنندگی این‌طور توضیح می‌دهد:
بعضی چیزها از تنش‌ها و شوک‌ها سود می‌برند، این سیستم‌ها هر بار که در معرض نوسان، تصادفی بودن، آشفتگی و استرس قرار می‌گیرند، از آن بهره می‌گیرند و به سمت بهتر شدن حرکت می‌کنند. چنین سیستم‌هایی عاشق مخاطرات، ریسک‌ها و عدم اطمینان‌ها هستند. باوجود فراگیر بودن این پدیده، واژه‌ای برای بیان دقیق ضدشکنندگی وجود ندارد. اجازه بدهید که ما آن را پادشکنندگی بنامیم.
پادشکنندگی فراتر از انعطاف یا استحکام است. جسم منعطف در برابر شوک‌ها مقاومت می‌کند و حالت اولیه خود را حفظ می‌کند اما پادشکننده در برابر شوک‌ها بهتر و قوی‌تر می‌شود.
پادشکنندگی در سیستم‌های پیچیده مختلف قابل مشاهده است. برخی از نمونه‌های سیستم پادشکننده عبارت‌اند از:
پورتفوی پادشکننده
سبد سهام یک فرد خبره در بازار سرمایه که به‌مرور و با متحمل شدن شوک‌ها و تغییرات قیمتی مختلف، روزبه‌روز در برابر ضربات و تغییرات قیمتی مقاوم‌تر می‌شود.
سیستم تصمیم‌گیری پادشکننده
فردی که در یک زمینه خاص آن‌قدر آزمون‌وخطا کرده و دچار اشتباهات متعدد شده و از طرفی از تجربیات سایرین هم آموخته که روزبه‌روز به سمت گرفتن تصمیمات بهتر حرکت می‌کند.
سیستم عضلانی پادشکننده
فرد ورزشکاری که عضلات خود را به شکلی اصولی و پیوسته در معرض تنش‌ها و فشارهای مختلف قرار داده، خیلی بهتر از فردی معمولی می‌تواند در برابر تنش‌ها و شوک‌های عضلانی مقاومت کند و عملکرد بهتری داشته باشد.
سیستم فکری پادشکننده
ذهنی که با انواع و اقسام مدلهای ذهنی آشنایی دارد و با عملی کردن دانسته‌ها و آزمون و خطا همچنان در مسیر یادگیری گام برمی‌دارد و این یادگیری که با به‌کارگیری عملی همراه است، باعث خواهد شد فرد روزبه‌روز کمتر از روز قبل دچار اشتباه و خطا شود و در مسیر بهتری حرکت کند.
سیستم گیاهی پادشکننده
درختی که در میان صحرای خشک و سوزان رشد کند و بارور شده، خیلی بیشتر و بهتر از درختی که در وسط باغی با مراقبت باغبان و در ناز نعمت بزرگ شده، می‌تواند در برابر بی‌آبی و گرما و سرما دوام بیاورد.
پی‌نوشت: در مجموعه یادداشت‌های مدل ذهنی سعی خواهیم کرد با آشنایی با مدلهای ذهنی مختلف هر چه بهتر در کنار هم به سمت شکل دادن یک جعبه ابزار کامل برای تفکر حرکت کنیم و از این طریق افکار خودمان را رشد دهیم تا در زندگی دچار اشتباهات و خطاهای کمتری شویم.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
مدل ذهنی رشد و مدل ذهنی ثابت، نقطه تمایز افراد موفق و ناموفق
پادشکنندگی به روایت ایرانی:
“صلابت آب رودخانه گرچه به لطف گرمابه نیست، اما تن‌های مقاوم در آب رود آبدیده می شوند نه خزینه حمام.”
دیالوگ درخشان سریال هزاردستان؛ ابوالفتح (استاد علی نصیریان) خطاب به رضا خوشنویس (استاد جمشید مشایخی)
ممنونم ازت علیرضای عزیز،
لینکی که برام فرستادی باز نشد و ظاهرا مشکل داشت برای همین حذفش کردم.
موفق باشی.