کتاب فریفته تصادف با عنوان اصلی Fooled by Randomness که زیرعنوان آن هست «نقش پنهان بخت و اقبال در زندگی و بازارها»، در واقع اولین کتاب از سری پنج‌تایی اینسرتو نوشته نسیم نیکلاس طالب محسوب می‌شود. نویسنده کتاب که متخصص در زمینه تحلیل ریسک در بازارهای مالیست، در این کتاب به شکلی عمیق و البته با زبانی نسبتاً ساده به موضوع تصادف و نقش بخت‌واقبال در زندگی و بازارهای مالی پرداخته و تلاش کرده این موضوع را به ساده‌ترین و قابل فهم‌ترین شکل ممکن به مخاطب بیاموزد که نقش اتفاقات تصادفی بسیار بیشتر و پررنگ‌تر از آن چیزی است که تصور می‌کنیم.
با توجه به آموخته‌های ما در زمینه آمار و احتمالات در دوران تحصیل در مدرسه و دانشگاه، این موضوع و بسط کاربردهای مختلف آن در زندگی بسیار پیچیده و دشوار به نظر می‌رسد. از طرفی انسان ذاتاً با احتمالات و اتفاقات مبتنی بر بخت‌واقبال بیگانه است و این موضوعات برای او به راحتی قابل فهم و درک و به کارگیری در زندگی واقعی نیستند. اما چه بخواهیم یا نه، تصادف و بخت و اقبال نقش پررنگی در زندگی، تصمیمات و تشخیص‌های ما دارد.
بسیاری از اوقات ما گرفتار اتفاقات تصادفی و بر اساس بخت‌واقبال هستیم، اما به دلیل ناآشناییمان با این زمینه‌ها و عدم تسلط بر این موضوعات، از تشخیص آن در موقعیت‌های مختلف عاجز هستیم. به همین خاطر متوسل به روایات و داستان‌های ساختگی ذهنی خودمان و دیگران می‌شویم و بر این اساس تصمیم‌گیری‌های مهم و انتخاب‌های بزرگ زندگی‌مان را انجام می‌دهیم. غافل از اینکه در حال پیمودن مسیری به کلی اشتباه و پر از خطا هستیم.
نسیم طالب در این کتاب با آوردن مثال‌ها، نمونه‌ها و کاربردهای عملی متعدد، تلاش کرده تا مخاطب را هر چه بیشتر و بهتر با این نقص ذهنی و همچنین سوگیری‌های ناشی از آن آشنا کند. او به خوبی نشان داده که ما می‌توانیم به راحتی فریب موفقیت‌های مبتنی بر بخت‌واقبال دیگران را بخوریم و آن را ناشی از شایستگی آنها بدانیم. او نشان داده که ما چقدر راحت می‌توانیم فریب افراد فرصت‌طلب را بخوریم و متحمل خسارات بزرگی شویم.
با اینکه کتاب فریفته تصادف، در بخش‌های متعدد متمرکز بر بازارهای مالی و سهام هست، اما بخش‌های گوناگونی در آن معطوف به زندگی عادی ما انسان‌ها و کاربرد آمار و احتمالات در آن است. از این رو مطالعه آن می‌تواند برای هر فردی بسیار آموزنده و اثربخش باشد.
پی‌نوشت: من کتاب فریفته تصادف نوشته نسیم نیکلاس طالب را با ترجمه اصلان قودجانی مطالعه کردم که توسط نشر کتابسرای میردشتی منتشر شده است.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
معرفی کتاب | پادشکننده نوشته نسیم نیکلاس طالب
