کتاب Make It Stick کتابی است در مورد یادگیری که در آن نویسندگان تلاش کرده‌اند تا کج‌فهمی‌ها و خطاهای ادراکی در خصوص یادگیری را شرح داده و راهکارها و روش‌هایی درست و اثربخش بر اساس مطالعات و تحقیقات علمی به مخاطب ارائه دهند. دو نفر از سه نویسنده این کتاب که عنوان دوم آن «علم یادگیری موفق» هست، دانشمندان حوزه علوم شناختی هستند که در زمینه حافظه و یادگیری فعالیت می‌کنند و نویسنده سوم هم دارای تخصص در زمینه داستانگویی هست.
مهم‌ترین نکته‌ای که در اوایل کتاب به آن اشاره و در بخش‌های مختلف بر آن تأکید می‌شود، خطای غالب در خصوص یادگیری هست که بر اساس آن بسیاری از افراد تلقی‌شان بر این است که با مطالعه مجدد و تکرار محتوای موردنظر، یادگیری هر چه بهتر اتفاق خواهد افتاد و موضوع هر چه بیشتر در ذهن ماندگار خواهد شد. در حالی که این کار عملاً نتیجه عکس می‌دهد و باعث می‌شود که ما به خاطر افزایش تدریجی آشنایی ذهنی با محتوای موردنظر، به اشتباه فکر کنیم که به خوبی بر آن موضوع تسلط پیدا کرده و آن را به بهترین شکل ممکن آموخته‌ایم؛ در حالی که با این روش صرفاً آشنایی با متن افزایش خواهد یافت.
اما روش درست‌تر و البته اثربخش‌تر این است که ما بعد از مطالعه یک مطلب، با فاصله‌های زمانی مختلف و به شکلی تکراری تلاش کنیم تا مطالعات و آموخته‌های خودمان را به خاطر بیاوریم. این کار اگرچه تلاش ذهنی زیادی می‌طلبد اما باعث خواهد شد که ما هر چه بیشتر بر کیفیت یادگیری خود تسلط داشته باشیم و در صورت نیاز به محتوای اصلی مراجعه کرده و موضوعاتی را که یاد نگرفته‌ایم مجدداً مرور کرده و آن را عمیق‌تر یاد بگیریم.
یکی از روش‌های مفید در این خصوص گرفتن آزمون از خود مدتی بعد از مطالعه متن اصلی است. همچنین اگر پاسخ‌های آزمون به جای چندگزینه‌ای بودن به صورت تشریحی باشند، یادگیری هر چه بهتر اتفاق خواهد افتاد.
نکته مهم دیگر در این خصوص، در نظر گرفتن فاصله زیاد میان فرایند یادگیری و گرفتن آزمون هست که باعث می‌شود یادگیری عمق و ماندگاری بیشتر در ذهن داشته باشد. البته نویسندگان به این موضوع هم اشاره کرده‌اند که هر چه فرایند یادگیری تلاش بیشتری بطلبد و انرژی بیشتری از ما بگیرد، یادگیری هم به همان نسبت بهتر انجام خواهد گرفت.
راهکار بسیار مفید بعدی، ارتباط دادن مطالب جدید به مطالب آموخته شده قبلی هست که باعث خواهد شد یادگیری به شکلی بسیار ساختارمند، عمیق و کاربردی اتفاق بیافتد.
پیش‌آزمون و پاسخ دادن به سؤالات مرتبط قبل از شروع به مطالعه و یادگیری هم روش دیگری هست که باعث یادگیری بهتر خواهد شد.
علاوه بر موارد اشاره شده، نکات و موضوعات مفید، کاربردی و اثربخش دیگری هم در کتاب مطرح شده که مطالعه آن می‌تواند برای هر شخص علاقمند به یادگیری و یا کسانی که در یادگیری مطالب و موضوعات مختلف دچار مشکل هستند، مفید باشد.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
معرفی کتاب | سابلیمینال نوشته لئونارد ملودینو
