به طور متوسط هر ثانیه یازده میلیون بیت اطلاعات از طریق ورودی‌های حسی مختلف وارد مغز ما می‌شوند، در حالی که بخش خودآگاه ذهن ما توانایی پردازش تنها پانزده تا شانزده بیت در ثانیه را دارد. در این صورت چه اتفاقاتی درون این ارگان پیچیده و قدرتمند برای پردازش این حجم از اطلاعات رخ می‌دهد که ما از آن بی‌خبریم؟ این سؤالی هست که لئونارد ملودینو در کتاب سابلیمینال به آن پرداخته و فرایندهای متعددی را که در ناخودآگاه ما در جریان هستند و چگونگی تأثیر این فرایندها بر رفتارها و ترجیحات و تصمیمات ما را مورد بررسی قرار داده است.
کتاب سابلیمینال یک کتاب بسیار جذاب هست که ما را با جنبه‌های پنهان وجودی خودمان و اتفاقات پشت صحنه مغز آشنا می‌کند. اینکه بخش ناخودآگاه مغز چگونه زندگی فردی و اجتماعی ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد و چگونه باعث می‌شود بدون اینکه متوجه باشیم، روندهای زندگی شخصی را شکل دهیم و اتفاقات مهمی در زندگی خودمان و دیگران رقم بزنیم.
از جمله سؤالاتی که لئونارد ملودینو در این کتاب به آنها پاسخ می‌دهد، عبارتند از:
- بخش ناخودآگاه مغز ما در مقایسه با بخش خودآگاه چقدر بر زندگی و رفتارها و تصمیمات ما تأثیرگذار هست؟
- بخش ناخودآگاه چگونه احساسات و نوع نگاه ما به واقعیات را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد؟
- بخش ناخودآگاه چه نقشی در فراموشی یا به‌خاطرسپاری اطلاعات دریافت‌شده و یادگیری ایفا می‌کند؟
- رفتارهای اجتماعی ما با دیگران تا چه اندازه بر اساس فرایندهای اتفاق افتاده در ناخودآگاه ما شکل می‌گیرند؟
- بخش ناخودآگاه مغز ما و فرایندهای آن تا چه حد در تشخیص دروغ و شناسایی زبان بدن دیگران نقش دارند و مکانیزم آن چگونه هست؟
- ما چگونه تحت تأثیر فرایندهای بخش ناخودآگاه مغزمان موجودات و اتفاقات مختلف دوروبر خودمان را طبقه‌بندی می‌کنیم و این کار چقدر در زندگی و بقای ما حائز اهمیت بوده و هست؟
- نام و نام خانوادگی ما چقدر در انتخاب شریک زندگی‌مان تأثیرگذار هست؟
- عضویت یا عدم عضویت در گروه تا چه اندازه از طریق ناخودآگاه ما، افکارمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
- ناخودآگاه ما تا چه اندازه در نگاه ما به خودمان و احساسی که نسبت به خویشتن داریم، مؤثر هست و این تأثیر به چه شکلی اتفاق می‌افتد؟
ناگفته پیداست که موضوعات مطرح شده در کتاب سابلیمینال محدود به این سؤالات و موضوعات نمی‌شود و مباحث بسیار گسترده‌تر و جذاب‌تر هستند.
بر اساس آنچه نویسنده در کتاب گفته، ما نه تنها شناخت کافی از فرایندهای ناخودآگاه مغزی نداریم بلکه حتی نمی‌دانیم که این فرایندها چقدر در زندگی ما تأثیرگذار هستند.
شاید بد نباشد به این موضوع هم اشاره کنم که آزمایشات و تحقیقات عملی صورت‌گرفته و نتایج حاصل شده از رفتارها و تصمیمات انسان‌ها هر چه بیشتر بر جذابیت و آموزنده بودن کتاب می‌افزاید.
پی‌نوشت۱: من نسخه اصلی این کتاب را مطالعه کردم. اما ظاهراً کتاب در سال ۹۶ با عنوان «باشعوری: چگونه ذهن ناخودآگاه شما بر رفتار شما حکمرانی می‌کند» توسط مرتضی گرجیان به فارسی ترجمه شده و نشر کویر آن را منتشر کرده است.
پی‌نوشت۲: این هم لینک صفحات این کتاب در آمازون و در گودریدز.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
معرفی کتاب | ذهن درستکار نوشته جاناتان هایت
معرفی کتاب | عادت های یک مغز شاد نوشته لورتا گرازیانو برونینگ
معرفی کتاب | نویز: یک نقص در قضاوت انسانی نوشته دنیل کانمن و …
