شیب کتابی است از ست گادین (ست گودین) در باب تمرکز بر هدفی مشخص، داشتن پشتکار، پرهیز از هدر دادن منابع بر سر اهدافی غیر از هدف اصلی و در نهایت قانع نشدن به جایگاهی به جز اولی در حوزه تخصصی‌ای که در آن مشغول فعالیت هستیم.
چندمین بار است که کتاب شیب را می‌خوانم و هر بار لذت بیشتری از خواندن آن نصیبم می‌شود. این کتاب هم انگیزشی هست و هم راهنمایی بسیار قوی برای کسانی که به دنبال اول شدن هستند.
حرف اصلی ست گادین در این کتاب این است که شما واقعاً نمی‌توانید کارهای زیادی انجام دهید، خصوصاً اگر بخواهید در جهان بهترین باشید.
اما منظور از شیب چیست؟
در اوایل، وقتی کاری را شروع می‌کنید، جالب به نظر می‌رسد. مثلاً وقتی شروع به یادگیری گلف یا طب سوزنی یا خلبانی و یا شیمی یا هر چیز دیگری می‌کنید، جذاب و سرگرم‌کننده است، و واکنش مثبت زیادی از افراد دوروبر می‌بینید.
در چند روز و چند هفته بعد، روند سریع یادگیری باعث می‌شود که روحیه‌تان همچنان بالا بماند. کار جدیدتان هرچه که باشد انجام آن هنوز راحت است.
اما از اینجا به بعد است که شیب اتفاق می‌افتد.
شیب مسیر طولانی بین شروع کردن و تسلط یافتن است. مسیر طولانی‌ای که درواقع یک میان‌بر است، چون سریع‌تر از هر مسیر دیگری شما را به مقصد موردنظرتان می‌رساند.
شیب ترکیبی از کاغذبازی و کار دل‌خوش‌کنک است که باید برای دریافت گواهی غواصی با آن‌ها سر و کله بزنید.
شیب یعنی تفاوت میان تکنیک‌های ساده یک تازه‌کار و فنون کاربردی‌تر یک متخصص در اسکی یا طراحی مد.
شیب یعنی مدت طولانی بین شانس تازه‌کار و دستاورد واقعی.
شیب مجموعه‌ای از حفاظ‌های ساختگی است که برای بیرون نگه‌داشتن شما کار گذاشته شده‌اند.
با خواندن این بخش از کتاب چندین و چند شیبی که در زندگی در برابر خودم و دیگران قرار گرفته‌اند و رها شده‌اند، در ذهنم مجسم شد. مطمئناً هرکسی تعدادی از این شیب‌ها را به خاطر می‌آورد که به بهانه یا دلیلی موجه یا غیرموجه رها کرده و به دنبال حرفه و تخصص دیگری رفته است.
اما ست گادین به همان اندازه که ما را تشویق می‌کند تا شیب اختصاصی خودمان را یافته و از آن بالا برویم، به همان اندازه هم تشویق به رها کردن بن‌بست‌هایی می‌کند که صرف وقت برای آن‌ها جز اتلاف وقت حاصل دیگری نخواهد داشت.
اما بن‌بست از نظر ست گادین چیست و چه موقعیت‌هایی برای ما در حکم بن‌بست هستند؟
فهم موقعیت بن‌بست آن‌قدر آسان است که حتی لزومی به کشیدن نمودار نیست. وضعیتی که شما کار می‌کنید و کار می‌کنید و کار می‌کنید، اما هیچ چیز تغییر نمی‌کند. نه حتی یک ذره بهتر می‌شود و نه یک ذره بدتر. همان است که بود.
به همین دلیل است که به چنین شغل‌هایی شغل‌های بن‌بستی می‌گویند. چیز زیادی نمی‌توان در مورد بن‌بست گفت غیر از اینکه وقتی با آن روبرو شدید باید خیلی زود خود را از آن خلاص کنید. چون بن‌بست شما را از انجام یک کار دیگر باز می‌دارد. هزینه فرصت ناشی از وقف زندگی خود بر روی کاری که قرار نیست بهتر شود بسیار بالاست.
کتاب شیب فقط محدود به این توصیه‌ها نیست، بلکه در قالب این دو توصیه، چندین و چند نکته مهم، مفید و بسیار کاربردی در خصوص کسب موفقیت در زندگی و کسب و کار در قالب نمونه‌های واقعی مطرح شده است.
جملاتی برگزیده از کتاب شیب
شیب کتابی کم‌حجم ولی پر از نکات آموزنده است. در ادامه بخش‌هایی از آن را برایتان نقل می‌کنم.
وقتی با دو نمره ۱۹ و یک نمره ۱۸ و سه نمره ۱۷ از مدرسه به خانه برمی‌گشتید عملکردتان رضایت‌بخش بود. اما دانش‌آموز بیچاره‌ای را تصور کنید که با یک نمره ۲۰ و چهار نمره ۱۶ به خانه برمی‌گشت. کارش زار بود.
شیب باعث کمیابی می‌شود؛ کمیابی ارزش می‌آفریند.
دارکوب می‌تواند به هزار درخت هرکدام بیست بار با نوکش ضربه بزند و به هیچ چیزی هم نرسد جز اینکه خودش را سرگرم کرده باشد، و یا می‌تواند به یک درخت بیست هزار بار ضربه بزند و شامش تأمین شود.
وسوسه بهتر بودن از ۹۸ درصد رقبا مال قبل است؛ در دنیای گوگل این آرزو بی‌فایده است چون هر کاری هم بکنید تمام رقبای شما تنها یک کلیک با شما فاصله دارند. تنها جایگاهی که می‌توانید روی آن حساب کنید بهترین بودن در جهان است.
مردم برای اینکه در کارشان موفق شوند یک راه را انتخاب می‌کنند: با آن کنار می‌آیند. آن‌ها با یک شغل بد یا یک وظیفه سنگین کنار می‌آیند. اما مشکل کنار آمدن این است که هرگز فرد به کارایی فوق‌العاده نمی‌رسد. کارایی متوسط که هرگز فرد به کارایی فوق‌العاده نمی‌رسد. کارایی متوسط به دلیل نداشتن استعداد نیست، علت آن اغلب وجود بن‌بست است. نتیجه تمام کنار آمدن‌ها تنها اتلاف انرژی و وقت شما است. اگر فقط می‌توانید از عهده کارها بربیایید، پس بهتر است که کارتان را ول کنید.
ول کردن کار از کنار آمدن با آن بهتر است، چون دست شما را باز می‌گذارد تا در کار دیگری بهترین شوید.
پی‌نوشت: ترجمه‌های مختلفی از کتاب شیب در بازار موجود است. من این کتاب را با ترجمه محمد خضرزاده که توسط انتشارات درنا قلم منتشر شده است، مطالعه کردم. به نظرم ترجمه خوب و روانی بود.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
معرفی کتاب | قبایل نوشته ست گادین
2 دیدگاه