امروزه جوامع مختلف ما با تعدد متخصصین در زمینههای مختلف مواجه هستند و مردم بهراحتی به بسیاری از متخصصان و یا حداقل نظراتشان در زمینههای مختلف دسترسی دارند و میتوانند از دیدگاههایشان درزمینهٔ تخصصی موردنظر استفاده کرده و زندگی خود را بهبود بخشند.
با همین دیدگاه شاید افراد هزینههایی را هم متحمل شوند و سؤالات مختلفی را از متخصص موردنظرشان بپرسند.
اما متخصص کیست؟
طبق گفته فرهنگ عمید متخصص کسی است که در کاری بهخصوص مهارت و بصیرت دارد.
با توجه به این تعریف مشخص است که فرد متخصص صرفاً در یک زمینه خاص دارای تبحر بوده و طبیعتاً در سایر حوزهها دانشی در حد سایر افراد دارد.
اما مشکلی که وجود دارد این است که بسیاری از مردمان جامعه در موضوعات و موارد مربوط و نامربوط به رفتارها، نظرات و دیدگاههای یک فرد متخصص که در یک زمینه عملکرد خوبی داشته است، مراجعه میکنند و سعی در تقلید و تأثیرپذیری از او در همه جوانب زندگی دارند.
ورزشکار حرفهای که الگوی طرفدارانش در زمینههای مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و حتی طرز پوشش است.
پزشک متخصص و جراحی که نظراتی در مورد موضوعات مختلف نامربوط به تخصص خود ارائه میکند و بیچونوچرا موردپذیرش طرفدارانش قرار میگیرد.
بازیگر مطرح سینما و تلویزیون که در زمینههای مختلف غیر مرتبط با تخصص خود نظراتی ارائه میکند و بدون کوچکترین تردیدی موردپذیرش طرفدارانش قرار میگیرد.
یکی از آزمایشهای تکاندهنده و قابلتأمل در این خصوص، آزمایش استنلی میل گرام است که توضیحات کامل در مورد آن را از طریق این لینک میتوانید بخوانید.
ما در بسیاری از اوقات دچار خطای هالهای میشویم و وقتیکه عملکرد بی نقص یک نفر را در یک زمینه خاص میبینیم، براثر همان خطای ذهنی به این نتیجه میرسیم که آن فرد در سایر موضوعات مرتبط و نامرتبط هم نظرات و عملکرد بی نقصی دارد.
درحالیکه اگر منطقی به موضوع بنگریم، متوجه اشتباه بودن این رویکرد خواهیم شد.
درواقع اگرچه متخصصان در یک زمینه خاص بهتر از ما پاسخ پرسشها را میدانند ولی اینکه ما بدانیم چه سؤالاتی از آنان بپرسیم و در چه زمینههایی نظرات آنان را جویا شویم، بسیار مهم و تعیینکننده خواهد بود.
اگر ما در ایمان خودمان به تخصص دیگران و گرفتار شدن به خطای هالهای زیادهروی کنیم، به احتمال زیاد رشته زندگانی خود را به دست کسانی بسپاریم که نه شناخت درستی از آنها داریم و نه آنان شایستگی لازم را درزمینهٔ موردنظرمان دارند.
بسیاری از اوقات مردم دچار تنبلی تفکر میشوند و ترجیح میدهند با اعتماد کامل به یک نفر سررشته تمامی امور و تصمیمات مهم زندگی خود را به دست همان فرد بسپارند و خود را از مسئولیت و سختی بسیاری از تصمیمات و اقدامات برهانند. مانند فردی که با دیدن هرکسی که یک روپوش سفید یا یونیفرم پوشیده تمامی توصیههای او را بیهیچ چونوچرایی بپذیرد.
با توجه به موضوعات مطرح شده، بهتر است در هر زمینهای به دنبال فردی متخصص در آن زمینه باشیم و پاسخ تمامی سؤالاتمان را صرفا از یک متخصص خاص نخواهیم. همچنین لازم هست حواسمان به سؤالی که میپرسیم و نحوه طرح آن هم باشد. علاوه بر این بایستی با دریافت هر پاسخی قبل از پذیرش و عمل به آن، درستی و یا نادرستیاش را بر اساس عقل، شعور و منطق خودمان هم مورد سنجش قرار دهیم.
شاید دوست داشته باشید این مطالب را هم بخوانید:
دلیل اصلی ناامیدی و دلسری ما از پیشرفت در یک زمینه خاص
1 دیدگاه