اگر آشنایی چندانی با فلسفه ندارید و دوست دارید حتی اگر شده به شکلی ابتدایی وارد دنیای فلسفه شوید و در مورد مباحث و موضوعات مرتبط با فلسفه اطلاعاتی کلی کسب کنید، کتاب الفبای فلسفه از نایجل واربرتون می‌تواند انتخابی کاملاً مناسب برای رسیدن به این هدف باشد.
نایجل واربرتون در کتاب الفبای فلسفه تلاش کرده به دور از زبان پیچیده فلسفی و بدون پرداختن به مباحث خیلی تخصصی و تاریخی، در مورد موضوعات اصلی مرتبط با فلسفه بنویسد و خواننده مبتدی را به بهترین شکل ممکن با خود همراه سازد.
فلسفه چیست؟
نویسنده کتاب ابتدا تعریفی از فلسفه ارائه می‌دهد:
فلسفه نوعی فعالیت است: طریقی است برای تفکر درباره انواع معینی از پرسش‌ها. ممیزترین خصوصیت فلسفه به‌کارگیری استدلال منطقی است. فلاسفه نوعاً با استدلال سروکار دارند: آنها یا استدلال‌هایی از پیش خود می‌آورند یا استدلال‌های دیگران را در بوته نقد می‌گذارند، یا به هر دو کار دست می‌زنند. به علاوه، فلاسفه مفاهیم را تحلیل می‌کنند و گرد ابهام و مه‌آلودگی را از چهره آنها می‌زدایند.
دستاوردهای مطالعه فلسفه
بعد از ارائه تعریفی کلی از فلسفه، نویسنده به سراغ دستاوردهای مطالعه فلسفه می‌رود:
مطالعه فلسفه نه‌تنها به ما کمک می‌کند تا از سر روشن‌اندیشی در باب پیش‌داوری‌هایمان اندیشه کنیم، بلکه یاری‌مان می‌دهد تا از باورهای خود به‌دقت رفع ابهام کنیم. در این راه که قدم برداریم، رفته‌رفته این قابلیت در ما پرورده می‌شود که در باب طیف گسترده‌ای از موضوعات به طرزی منسجم و خردپسند استدلال آوریم – و این مهارتی است سودمند و قابل انتقال به دیگران.
در واقع مطالعه فلسفه راه مناسبی است برای آن‌که بیاموزیم چگونه به طرزی روشن‌تر درباره طیف گسترده‌ای از موضوعات تفکر کنیم. روش‌های تفکر فلسفی در بسیاری از موقعیت‌های گوناگون سودمند می‌افتد، زیرا با تحلیل استدلال‌های له و علیه هر موضعی مهارت‌هایی را فرامی‌گیریم که قابل انتقال به سایر ساحت‌های زندگی است.
استعاره‌ای در باب مطالعه فلسفه
نویسنده در مقدمه کتاب از استعاره‌ای برای مطالعه و آشنایی با فلسفه استفاده کرده که به نظرم جالب بود.
غالب کسانی که فلسفه می‌خوانند این مهم را می‌دانند که هر کدام از ما چنین مسائلی را بررسی و آزمون می‌کنیم حتی برخی از ایشان می‌گویند که زندگی ناآزموده ارزش زیستن ندارد. ادامه دادن به زندگی عادی و روزمره بی‌آنکه هرگز اصولی را که این زندگی بر آنها استوار است بررسی و آزمون کنیم چه بسا مثل این باشد که ماشینی را برانیم که هیچ‌گاه به آن رسیدگی نکرده‌ایم. ممکن است اطمینان شما به ترمز، فرمان و موتور ماشین موجه باشد، زیرا تابه‌حال همواره به قدر کفایت خوب کار کرده‌اند؛ ولی این هم ممکن است که اطمینان شما به کلی ناموجه باشد: شاید ترمز ماشین خراب باشد و درست موقعی که بیش از هر وقت به آن نیاز دارید دست شما را در حنا بگذارد. همین طور اصولی هم که زندگی شما بر پایه آنها استوار است ممکن است کاملا صواب باشند، ولی تا زمانی که آنها را بررسی و آزمون نکرده‌اید، نمی‌توانید در این باره خاطرجمع باشید.
رویکرد کلی کتاب
رویکرد کلی بر خلاف بسیاری از کتابهای فلسفی که تاریخ محور هستند، موضوع محور بوده و نویسنده تلاش کرده تا پاره‌ای مسائل فلسفی را در کانون توجه خود قرار دهد. قصد نایجل واربرتون در این کتاب این بوده که بخشی از مفاهیم بنیادی مورد بحث و فحص در سنتی فکری را شرح دهد – سنتی که با یونانیان باستان آغاز شده و در قرن بیستم، عمدتا در اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا و نیوزلند به اوج شکوفایی خود رسیده است.
کتاب شامل هفت بخش است که در هر بخش به یک موضوع اساسی فلسفی پرداخته شده. فصل اول در مورد وجود یا عدم وجود خدا و بحث‌های مهمی است که در طول تاریخ توسط فلاسفه در مورد آن مطرح شده. بخش‌های بعدی هم در مورد اخلاق، سیاست، شکاکیت و واقع‌گرایی، علم، ذهن و هنر هستند.
در تمامی این فصول نویسنده تلاش کرده در ابتدا تعریفی ساده از بحث ارائه دهد و در نهایت تا جایی که ممکن بوده با بی‌طرفی و به زبانی ساده دیدگاه‌های مختلف فلسفی را در مورد آن مطرح کند.
کتاب الفبای فلسفه توسط آقای مسعود علیا به فارسی ترجمه شده و انتشارات ققنوس آن را منتشر کرده است.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
معرفی کتاب | دروغ‌های مسلح اثر دنیل جی. لویتین
درود. از خلاصه کتاب مدیریت زمان برایان تریسی استفاده کردم. خلاصه و کاربردی بود. وظیفه خودم دونستم تشکر کنم. سپاس
ممنونم دوست عزیز،
خوشحالم از این بابت،
موفق باشید.
سلام وقت بخیر. سوالی داشتم. درباره ی تقابل دروغ و حقیقت و نقش آن در انواع جهان بینی آیا کتابی موجود هست که به من معرفی کنید. در این باب تنها کتاب در باب حقیقت و دروغ در مفهومی غیراخلاقی از نیچه را توانستم پیدا کنم. اما برای آگاهی از دیدگاه های مختلف درمورد حقیقت چه کتابهای دیگری وجود دارد؟ سپاسگذارم
سلام دوست عزیز،
متاسفانه کتابی با محتوای موردنظر شما الان در ذهنم نیست.
حتما اگر موردی به ذهنم رسید یا احیانا مطالعه کردم همین‌جا پاسخ خواهم داد.
دروغ‌های مسلح اثر دنیل جی. لویتین
این کتاب رو اخیرا در مورد تفکر نقادانه و دروغ در رسانه‌ها معرفی کردم.
موفق باشید.
سپاسگذارم