تام و دیوید کلی صاحبان و بنیانگذاران شرکت بین‌المللی IDEO با محوریت خلاقیت و نوآوری هستند که مهم‌ترین هدفشان کمک به افراد برای دستیابی به خودباوری در خلاقیت در زندگی شخصی و کسب و کار و در نهایت دستیابی به یک زندگی پربار و هوشمندانه هست. آنها در کتاب خودباوری در خلاقیت تلاش کرده‌اند با ارائه مطالعات موردی و راهکارها و آموزه‌های مبتنی بر تجارب و مطالعات خویش راهکارهایی عملی و کاربردی برای دستیابی به این هدف ارائه دهند.
کتاب از رویکردی عملگرایانه و گام به گام برخوردار هست که با مطالعه و توجه به نکات و موضوعات مطرح شده در آن می‌توان گام‌های مهم و تأثیرگذاری در جهت کسب موفقیت در زندگی و کسب و کار برداشت.
از نقاط قوت کتاب می‌توان به تجربه محور بودن آن، وجود مطالعات موردی متعدد، اشاره به تجارب و آموزه‌های بزرگان مختلف موفق در زمینه خلاقیت و ارائه نقل‌قول‌هایی از آنان، زبان ساده و به راحتی قابل درک کتاب که باعث برقراری ارتباط هر چه بهتر با مفاهیم مطرح‌شده در آن می‌شود و در نهایت ارائه یک سری چالش‌ها و تمرینات عملی در انتهای کتاب اشاره کرد.
از جمله مفاهیم و موضوعات مطرح شده در کتاب عبارتند از:
- خودباوری در خلاقیت و راهکارهایی برای دستیابی به آن
- غلبه بر ترس در نوآوری و انجام کارهای خلاقانه
- روش‌هایی برای ایده‌پردازی و ارائه دیدگاه‌های نو و کاربردی
- چگونگی عملی کردن ایده‌ها
- چگونگی انجام کارهای خلاقانه در قالب گروه و تیم
بخش‌هایی از کتاب خودباوری در خلاقیت
خلاقیت بسیار گسترده‌تر و فراگیرتر از چیزی است که مردم با نام فعالیت‌های هنرمندانه می‌شناسند. خلاقیت عبارت از کاربرد ابتکار و تخیل برای ایجاد چیزی جدید در دنیا است. خلاقیت، آن جایی که شما فرصت ایجاد ایده‌ها، راه‌حل‌ها و رویکردهای جدید را دارید، وارد بازی می‌شود و باور داریم همه افراد به این منبع دسترسی دارند.
* * *
تجربه ما می‌گوید همه انسان‌ها از گونه خلاق‌اند. به این نتیجه رسیده‌ایم که اگر افراد مدتی با روش‌های خلاقیت تمرین کنند، می‌توانند کارهای شگفت‌انگیزی انجام دهند. می‌توانند ایده‌های بدیع تولید کنند و از خلاقیت خود در تیم برای ایجاد چیزهای واقعاً نوآورانه استفاده کنند. حتی شگفت‌زده می‌شوند که بسیار بیشتر از چیزی که می‌پنداشتند خلاق‌اند.موفقیت‌های اولیه نگرش آنها را نسبت به خود عوض می‌کند و به فعالیت بیشتر مشتاقشان می‌کند.
دریافته‌ایم اصلا لازم نیست خلاقیت را از صفر شروع کنیم. کافی است به افراد کمک کنیم آنچه را که قبلا داشته‌اند کشف کنند: ظرفیت خلق ایده‌های جدید یا توسعه و تکمیل آنها. اما ارزش واقعی خلاقیت تا زمانی که شما شجاعت عملی کردن ایده‌ها را نداشته باشید، به دست نمی‌آید. این ترکیب تفکر و عمل است که خودباوری در خلاقیت را تعریف می‌کند: توانایی خلق ایده‌های جدید و شجاعت امتحان کردن آنها.
* * *
افرادی که خودباوری در خلاقیت دارند، انتخاب‌های بهتری انجام می‌دهند، راحت‌تر وارد مسیرهای جدید می‌شوند و بهتر می‌توانند برای مشکلات به ظاهر حل نشدنی چاره بیندیشند. فرصت‌های جدید را می‌بینند و برای بهبود شرایط موجود با دیگران همکاری می‌کنند و با شهامت نوظهور خود با چالش‌ها روبه‌رو می‌شوند.
* * *
نوابغ خلاق، از هنرمندانی مانند موتزارت گرفته تا دانشمندانی مانند داروین، با شکست‌های بسیاری روبه‌رو می‌شوند اما اجازه نمی‌دهند شکست‌ها متوقفشان کنند. پژوهش پروفسور دین کیث سیمونتن نشان داده است که افراد خلاق فقط آزمون و خطای بیشتری انجام می‌دهند. رسیدن به راه‌حل نهایی به این خاطر نیست که بیش از دیگران موفق می‌شوند، بلکه فقط بیشتر کار انجام می‌دهند، همین. برای رسیدن به هدفشان تلاش بیشتری می‌کنند.
* * *
یکی از بهترین راه‌های افزایش سرعت یادگیری سؤال کردن است. سؤال «چرا» یا «چه می‌شود اگر» جزئیات سطحی و بی‌اهمیت را کنار می‌زند و شما را به اصل موضوع می‌رساند.
* * *
پی‌نوشت: من کتاب خودباوری در خلاقیت نوشته تام و دیوید کلی را با ترجمه مهدی کیامهر و مرتضی خضری‌پور مطالعه کردم که انتشارات آریاناقلم آن را منتشر کرده است.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
ساختار ذهنی ثابت مانعی در برابر خلاقیت و حل مسئله
