کتاب خرد جهان نوشته بالتاسار گراسیان با عنوان فرعی چکیده فرزانگی کتابی است فلسفی، شامل اندرزهایی برای داشتن یک زندگی کامل همراه با تشخیص. این کتاب در قرن هفدهم میلادی نگاشته شده و مورد تحسین افراد سرشناسی همچون فردریش نیچه، آرتور شوپنهاور و لا روشفوکو قرار گرفته است.
بالتاسار گراسیان نویسنده کتاب، متولد سال ۱۶۰۱ میلادی در دهکده‌ای در شمال اسپانیا است که در رشته فلسفه و ادبیات تحصیل کرده و سال‌های بسیاری از عمر خود را به آموزگاری و موعظه‌گری در دانشگاه گذرانده است. او در زندگی خود به مقام مهمی نرسید ولی این کتاب را در سایه هم‌نشینی با بزرگان و همچنین نظاره دقیق و عمیق رفتارهای انسانی به رشته تحریر درآورد.
کتاب شامل سیصد اندرز است که آشنایی با هر کدام از آن‌ها و به‌کارگیری‌شان در زندگی برای هر کسی می‌تواند آموزنده و تأثیرگذار باشد. هرکدام از اندرزهای ارائه‌شده در کتاب به شکلی کوتاه و مستقل از دیگری هست و این مسئله باعث می‌شود که بتوان کتاب را به‌صورت گسسته و هر از چند گاهی مطالعه نمود.
در ادامه جملاتی از کتاب را نقل می‌کنم.
دانش و شهامت نمایانگر عظمت است، زیرا جاودان‌اند و شما را جاودان می‌سازند. ارزش شما به اندازه دانش شما است، و اگر دانا باشید، قادر به انجام هر کاری خواهید بود. انسان نامطلع، جهانی تاریک است. توانایی داوری درست و استواری، چون دیدگان و دست‌ها است. فرزانگی بدون شجاعت، ثمری به بار نمی‌آورد.
در مورد مسائلی که خوشایند به نظر می‌رسند، مراقب زودباوری خود باشید. اما در مورد مسائلی که به نظرتان ناخوشایند می‌نمایند، مشوق زودباوری خود باشید.
افرادی که می‌خواهند از همه‌چیز سر دربیاورند، معمولاً از هیچ‌چیز سر درنمی‌آورند. تمرکز بر کیفیت به عظمت – و در امور مهم – به شهرت می‌انجامد.
در هیچ‌چیز – به‌ویژه در سلیقه‌تان – مبتذل نباشید. خردمند هرگز نمی‌خواهد بی‌شماری از افراد را خوشنود سازد. هوشمند محتاط هیچ‌گاه به تحسین عوام دل نمی‌بندد. بعضی از افراد چنان همه‌پسند بودن را می‌ستایند که گویی دم و بازدم جمع، نفس بزرگ‌ترین استاد است. این نشانه شعور نیست. چنین راه و روشی را در پیش نگیرید. ابتذال خردمندانه نیست. عوام آنچه را همه بگویند می‌ستایند، و جایی برای اندرز متعالی ندارند.
بیاموزید چه وقت چیزی را کنار بگذارید. یکی از بزرگ‌ترین درس‌های زندگی دانستن این است که چگونه امتناع ورزید، به‌ویژه از انجام امور غیرضروری و از دیگران. کارهای غیر لازم دشمن وقت گران‌بها است. انجام امور پیش‌پاافتاده زیان‌آورتر از آن است که دست به کاری نزنید.
کاری که آنی انجام شود، اثر آنی خواهد داشت. آنچه باید دوام یابد، انجامش نیز به همان اندازه طول خواهد کشید.
به جز زمان نمی‌توانیم چیزی را متعلق به خود بدانیم. زندگی گران‌بها است. سپری کردن آن با انجام وظایفی ماشینی همان اندازه نابخردانه است که صرف آن برای تجمل.
آنچه را آسان است با دقت و تأمل انجام دهید: چنان که گویی سخت است. آنچه را که دشوار است، چنان که گویی آسان است. در این صورت دچار اطمینان مفرط یا دلسردی نمی‌شوید.
درباره خود سخن مگویید. زیرا یا باید لب به تحسین خویشتن بگشایید، که نشانه خودبینی است. یا از خود انتقاد کنید، که نشانه ضعف و کاستی است. وانگهی نشان می‌دهید فاقد داوری درست بوده‌اید، و اسباب زحمت دیگران می‌شوید.
پی‌نوشت: من این کتاب ۱۸۴ صفحه‌ای را که به همت نشر پیکان منتشر شده است، با ترجمه خانم گیتی خوشدل مطالعه کردم.
پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
معرفی کتاب | آنسان که انسان می اندیشد نوشته جیمز آلن
چه جملات زیبا و نکات گران‌بهایی.
خواندن همین چند نکته، متقاعدم کرد که این کتاب را در میان گزینه‌های آتی مطالعه‌ام قرار بدهم.
سپاس از شما 🌹