هر تصمیمی که میگیریم و هر انتخابی که میکنیم، باری اضافه برای مغز ما محسوب شده و به مرور باعث افزایش اضطراب و خستگی در ما میگردد که این پدیده همان بار بیش از حد انتخاب هست. برای اجتناب از این مشکل بهتر است به شکلی جدی راهکارهایی را در زندگی روزمره در نظر بگیریم.
دن اریلی در پاسخ به مشکلی که یکی از مخاطبانش مطرح کرده یکی از این راهکارها را ارائه کرده است.
پرسش
دن عزیز،
کریسمس امسال قرار هست که تمام اعضای خانوادهام بعد از دو سال دور هم جمع شوند. من مسئول شام کریسمس هستم و از اینکه باید همه چیز عالی باشد، فشار زیادی احساس میکنم. تصمیمات بسیار باعث شده که من بیش از حد خسته و گیج شوم: نوع نوشیدنی، بوقلمون یا رست بیف، پوره سیبزمینی یا سیبزمینی برشته؟ حتی فکر کردن به تزئینات و دستمال سفره هم باعث میشود که من بیشتر گیج شوم. چه کار باید بکنم؟
پاسخ
به نظر میرسد که این بار بیش از حد انتخاب هست که باعث رنجش تو شده. بر اساس آنچه شهود انسانی ما حکم میکند، انتخابهای بیشتر بهتر از نداشتن انتخاب به نظر میرسد، اما تعداد زیاد گزینهها میتواند باعث اضطراب و کاهش شادمانیمان شود. در موارد شدیدتر، مواجه شدن با تعداد زیادی از انتخابها میتواند موجب این گردد که ما هیچ گزینهای را انتخاب نکنیم.
جنبه منفی انتخاب اولین بار در مطالعه میدانی که بیش از بیست سال پیش صورت گرفت، نشان داده شد. مشتریان با ورود به فروشگاه مواد غذایی با غرفهای مواجه شدند که در آن مرباهایی برای تست و خرید عرضه شده بود. در بعضی روزها تنها ۶ طعم مربا برای مشتریان عرضه میشد و در روزهای دیگر ۲۴ طعم مربا. زمانی که تعداد طعمهای عرضه شده بیشتر بود، مشتریان بیشتری جذب این غرفه شدند. اما نسبت به زمانی که تنها ۶ طعم عرضه شده بود، فقط یک دهم از آنان خرید کردند. مردم وقتی با تعداد بیشتری گزینه روبرو شدند، به خاطر نگرانی از پشیمانی از انجام انتخابی که برایشان مطلوب نبوده، انتخاب نکردن را بهترین روش برای اجتناب از انتخاب اشتباه و پشیمانی حاصل از آن میدانستند.
در مورد شام کریسمس هم یک روش برای برداشتن بار بیش از حد انتخاب، جمعسپاری آن است. برای مثال یکی از راهکارها، پرسش از دوستان در شبکههای اجتماعی برای گرفتن برخی از تصمیمات به جای شما است.
پیشنهاد میکنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
سؤال از دن اریلی | ترغیب به اقدام از طریق پاداش یا ایجاد کمبود؟