جستجوی بیش از حد علنی یا شدید در مورد معنای زندگی، سرگرمی عجیب و غریب، بدفرجام و خندهداری به نظر میرسد. چیزی نیست که یک انسان فناپذیر عادی بتواند به آن مبادرت ورزد، یا اگر هم چنین کرد، بتواند زیاد پیش برود. تعداد کمی از افراد آماده ایناند که چنین راهی را در پیش بگیرند و پاسخ را در زندگی خود بیابند؛ همه ما چنین بلندپروازیهایی نداریم. زندگیهای معنادار مختص افراد خارقالعاده خاص است: قدیسان، هنرمندان، دانشمندان، عالمان، پزشکان، فعالان سیاسی اجتماعی، کاشفان، رهبران و … . اگر معنای زندگی را کشف کنیم، احتمال میدهیم درکناشدنی باشد. با خودمان میپنداریم چیزی نیست که به فعالیتهای ما جهت بدهد، یا راهمان را روشن کند. همیشه با دیدگاهی کوتهنظرانه در رابطه با معنای زندگی، به فعالیت میپردازیم؛ بدون این که خود به آن اذعان داشته باشیم.
با این حال، حقیقت این است که این موضوع به همه ارتباط دارد. همه ما باید در خصوص آن جستوجو کنیم، و زندگیای معنادار را شرح دهیم. هیچ چیزِ ناخوشایندی در خصوص این موضوع نباید وجود داشته باشد. زندگیای معنادار از نظر ساختار ممکن است فردی، مفید، جذاب و آشنا باشد.
آنچه خواندید اولین جملات کتاب معنای زندگی از مؤسسه مدرسه زندگی بود. این کتاب از دو بخش تشکیل شده است که بخش اول با عنوان سرچشمههای معنای زندگی شامل هشت جستار در مورد هشت انتخابی است که ما میتوانیم برای معنا بخشیدن به زندگی به آنها پناه ببریم. مواردی همچون عشق، خانواده، کار، دوستی، فرهنگ، سیاست، طبیعت و فلسفه.
بخش دوم هم با عنوان موانع سر راه معنای زندگی شامل هشت جستار است که در هرکدام از آنها یکی از موانع موجود برای یافتن معنای زندگی مورد بررسی قرار گرفته. مواردی همچون خودشناسی مبهم، کوتهفکری، از خودگذشتگی، جاودانگی، هنر داستانگویی.
همچون بسیاری از کتابهای منتشرشده توسط مدرسه زندگی، کتاب معنای زندگی هم از جستارهایی با زبان ساده، روان و دارای مفاهیمی ملموس برای مخاطب تشکیل شده که باعث میشود مطالعه آن برای مخاطب بسیار لذتبخش باشد.
بخشهایی از کتاب معنای زندگی
رنج تنها بودن امکانی همهشمول و غیرشرمآور است. نباید در خود مقوله تنها بودن احساس تنهایی کنیم.
* * *
سرچشمه عشق تمایل به کامل کردن خودمان از طریق پیدا کردن «نیمه گمشده»مان است.
* * *
چیزی که شغلی را معتبر میسازد وظیفه و تکلیف خاص نیست؛ فرقی ندارد کوزه بسازید یا نجاری کنید – کارهایی که خیلی کم در زمره مشاغل معتبر قرار میگیرند – آنچه شغلی را اعتبار میبخشد تناسب عمیق بین ماهیت نقش ما و تمایلات و سرچشمهی لذتهای ماست.
* * *
چیزی که روزهای خوب و بد ما را تعیین میکند، لزوماً این نیست که روزی را بدون اضطراب گذراندهایم یا زودتر به خانه برگشتهایم؛ بلکه تأثیر ملموس ایجاد تفاوت در زندگی دیگران است. اینطور که معلوم است، تنها خوشحال کردن خودمان در زندگی کافی نیست.
* * *
تلاشهای ما در رابطه با دوستیها غالباً بیهوده است، زیرا همه از ارائه تصویری واضح در مورد ماهیت دوستی طفره میرویم.
* * *
شبکهسازی کردن یعنی محدود کردن هوشمندانه، فهمیدن این که یک شخص نمیتواند و نباید تلاش کند همه را بشناسد. به معنای هم مسیر شدن در دنیا با داشتن هدفی خاص است. به طرز هوشمندانهای این را تصدیق میکند که زمان ما محدود است.
* * *
کار اصلی و شاید غیرمنتظرهای که کتابها برای ما انجام میدهند سادهسازی است. عجیب به نظر میرسد، چون ادبیات از نظر ما پیچیده است. اما کتابها به روشهای زیادی نگرانیهای ما را ساماندهی و شفافسازی میکنند، و آنها را به شکل سادهتری درمیآورند.
* * *
پینوشت: کتاب معنای زندگی از مؤسسه مدرسه زندگی زیر نظر آلن دو باتن توسط خانم هما قناد به فارسی ترجمه شده و نشر میلکان آن را منتشر کرده است.
پیشنهاد میکنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:
معرفی کتاب | در باب اعتماد به نفس از آلن دو باتن