ترس از تصمیم گیری و جستجوی کلام آخر

یکی از ترس‌ها و احساس خطرهای انسان زمانی روی می‌دهد که بخواهد بر مبنای اطلاعات و داوری‌های غیرقطعی تصمیم بگیرد. در چنین مواقعی و در حالی که تصمیم گیری ضروری هست و هیچ راه فراری از آن وجود ندارد، فرد پیوسته در جستجوی داوری قطعی و کلام آخر خواهد بود و در جستجوی کسی که حکم قطعی را صادر کند و او را از دشواری و فشار ابهام برهاند.

چنین رفتاری نشان از تنبلی فکری دارد و افراد مبتلا به این آفت، یافتن مرجعی تمام‌کننده را تنها راه نجات خود از شرایط سرشار از ابهام و رنج‌آور می‌دانند. مرجعی که هرچند حکم او قطعی نباشد، اما بتواند با اتکا به آن حکم خود را از شر اندیشیدن برهاند.

حتی اگر حکم چندان قابل اتکا نباشد، همین که او را از تردید و استیصال رهایی بخشد برایش کافی خواهد بود و هر چه حکم مرجع قطعی‌تر و باورپذیری آن بیشتر، میزان شیفتگی فرد به او افزون‌تر خواهد بود.

چه بسا فرد به محض گرفتن حکم قطعی هیچ تأمل و اندیشه‌ای را هم در این خصوص روا نداند و بی هیچ سنجشی آن را بپذیرد. چون او تنها به دنبال رهایی از کار دشوار اندیشیدن و بار سنگین تصمیم در شرایط ابهام است.

او فقط در جستجوی کلام آخر است تا تصمیم بگیرد. حتی اگر تصمیم غلط هم باشد، به اندازه اندیشیدن برای او دشوار نخواهد بود. چون عامل خارجی را مقصر اصلی در این شکست و ناکامی معرفی خواهد کرد و با وجدانی آسوده و خاطری آرام انواع توجیهات را ارائه کرده و از این طریق با ناامیدی‌اش سازگاری پیدا خواهد کرد.

از این رو در جستجوی کلام آخر بودن خود نشان از تنبلی فکری و بزدلی دارد و تلنگری است بر این که باید بیشتر به دنبال اندیشه باشیم و همواره طی کردن بهترین مسیر اندیشیدن و رسیدن به نتیجه‌ای قابل اتکا را که از ذهن و فکر خودمان حاصل شده باشد، تمرین کنیم.

 

پیشنهاد می‌کنم بعد از این یادداشت و در ادامه، نوشتارهای زیر را مطالعه کنید:

اطمینان به عقل یا عقل گرایی ؟ کدام یک اولویت دارد؟

خط قرمزهای فکری و تأثیری که بر تفکر ما دارند

معرفی کتاب | مفهوم‌ها و ابزارهای تفکر نقادانه

این مطالب رو هم پیشنهاد می‌کنیم ببینید

1 دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *